Chajec Stanisław, Rozbiórka obiektu nieużytkowanego lub niewykończonego, który nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia

Rozbiórka obiektu nieużytkowanego lub niewykończonego, który nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia

Przepis art. 67 ust. 1 p.b. stanowi podstawę do wydania decyzji nakazującej rozbiórkę nieużytkowanych lub niewykończonych obiektów budowlanych, które nie nadają się do remontu, odbudowy lub wykończenia.

Do przeprowadzenia postępowania w sprawie właściwy jest powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, a w stosunku do obiektów budowlanych, o których mowa w art. 82 ust. 3 i 4 p.b., wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego. Wszczęcie postępowania następuje z urzędu.

Możliwość wydania decyzji nakazującej rozbiórkę została wyłączona w odniesieniu do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków. W stosunku natomiast do obiektów budowlanych niewpisanych do rejestru zabytków, a objętych ochroną konserwatorską na postawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wydanie decyzji następuje po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

Stroną postępowania jest co do zasady właściciel lub zarządca obiektu budowlanego. W określonych sytuacjach nie jest jednak wykluczony udział właściciela nieruchomości sąsiedniej.

Postępowanie wyjaśniające ma na celu określenie stanu technicznego obiektu budowlanego, a także zamiaru właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego co do doprowadzenia tego obiektu do stanu zgodnego z prawem. W postępowaniu wymagane jest przeprowadzenie rozprawy administracyjnej.

Ziszczenie się przesłanek ustawowych uzasadnia wydanie decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego i uporządkowanie terenu. W decyzji określa się także termin przystąpienia do rozbiórki i termin jej zakończenia i uporządkowania terenu. Nakaz rozbiórki może dotyczyć całego obiektu budowlanego lub jego części, jeżeli nieprawidłowości dotyczą części obiektu.

Nieprawidłowy stan techniczny obiektu budowlanego, oprócz możliwości zastosowania sankcji administracyjnej w postaci wydania nakazu rozbiórki może uzasadniać także pociągnięcie właściciela lub zarządcy obiektu do odpowiedzialności karnej. W myśl bowiem art. 91a p.b., kto nie spełnia, określonego w art. 61 p.b., obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Na zasadzie odpowiedniości przepis art. 67 ust. 1 p.b. znajduje zastosowanie w postępowaniu dotyczącym rozbiórki nieużytkowanego lub niewykończonego obiektu budowlanego będącego elektrownią wiatrową. Odmienności w postępowaniu wynikać będą z uwarunkowań wynikających z przepisów odrębnych, a przede wszystkim zawartych w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 2020 poz. 981, z późn. zm.), wprowadzających szczególne wymagania w zakresie użytkowania (w tym oddawania do użytkowania) tego rodzaju obiektów budowlanych. Podmiotem zobowiązanym do rozbiórki elektrowni wiatrowej będzie podmiot eksploatujący jako ostatni elektrownię wiatrową lub inwestor (w przypadku nieuzyskania pozwolenia na użytkowanie).

Stwierdzenie przez organ nadzoru budowlanego, że dany obiekt budowlany jest niewykończony lub nieużytkowany uzasadnia przeprowadzenie przez organ nadzoru budowlanego postępowania administracyjnego w sprawie określenia stanu technicznego obiektu budowlanego i możliwości doprowadzenia obiektu do stanu zgodnego z prawem.

Wskazać należy, że sprawowanie nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego należy do podstawowych obowiązków organów nadzoru budowlanego.

W przypadku zgłoszenia przez osoby trzecie do organów nadzoru budowlanego żądania przeprowadzenia postępowania w sprawie rozbiórki nieużytkowanego lub niewykończonego obiektu budowlanego, postępowanie wszczynane jest z urzędu (podobnie w wyroku NSA z dnia 15 września 2011 r., II OSK 1346/10, LEX nr 965182).

O wszczęciu postępowania z urzędu organ zawiadamia stronę postępowania.

W sprawach dotyczących użytkowania i utrzymania obiektów budowlanych stronami są co do zasady jedynie właściciel i zarządca obiektu. Nie można jednak wykluczyć, że z uwagi na wysokość obiektu budowlanego (powyżej 8 m) i jego usytuowanie w nieznacznej odległości od granicy z nieruchomością sąsiednią (mniejszej niż połowa wysokości), stroną postępowania będzie także właściciel lub zarządca tej nieruchomości. Nie ma bowiem uzasadnionych podstaw, aby sytuację prawną takich osób różnicować w postępowaniu o udzielenie pozwolenia na rozbiórkę w trybie art. 31 ust. 1 pkt 1 p.b. i na podstawie art. 67 p.b. (wyrok NSA z dnia 7 października 2008 r., II OSK 1310/07, LEX nr 1012269).

Wszczęcie postępowania stanowi podstawę do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego co do stanu technicznego obiektu budowlanego.