Kaczorowska-Kossowska Iwona, Przyznawanie prawa wykonywania zawodu lekarzowi lub lekarzowi dentyście, który uzyskał obywatelstwo polskie

Przyznawanie prawa wykonywania zawodu lekarzowi lub lekarzowi dentyście, który uzyskał obywatelstwo polskie

Procedura opisuje sposób postępowania w sprawie przyznawania prawa wykonywania zawodu (PWZ) i wpisu do okręgowego rejestru lekarzy i lekarzy dentystów w stosunku do lekarza lub lekarza dentysty, który uzyskał obywatelstwo polskie.

Zgodnie z ustawą z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (tj. z dnia 28 stycznia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 347)) cudzoziemcy mogą ubiegać się o nadanie im polskiego obywatelstwa (postanowieniem Prezydenta RP) lub też - po spełnieniu ustawowych przesłanek - o uznanie ich za obywateli polskich (w tym przypadku właściwy jest wojewoda, który uznaje wnioskodawcę za obywatela RP w formie decyzji administracyjnej). Niejednokrotnie postępowanie w przedmiocie nadania lub uznania za obywatela dotyczyć będzie lekarzy lub lekarzy dentystów, którzy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej już od dłuższego czasu zamieszkują, w związku z tym wykonują tutaj swój zawód na podstawie przyznanego im prawa wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty.

Wskazać należy, iż przepisy ustawowe nie różnicują sytuacji wnioskodawców w zależności od posiadanego wcześniej obywatelstwa. Nie ma również znaczenia, czy w chwili nabycia obywatelstwa RP lekarz utracił wcześniej posiadane obywatelstwo, czy też przybrał obywatelstwo polskie jako drugie lub kolejne.

Prościej mówiąc, dla procedury przyznania prawa wykonywania zawodu nie ma znaczenia, czy lekarz/lekarz dentysta był wcześniej obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej (innego niż Polska), czy też posiadał obywatelstwo „pozaunijne”. Z chwilą złożenia wniosku o przyznanie PWZ w związku z nabyciem obywatelstwa postępowanie toczyć będzie się według „podstawowych” przepisów o przyznawaniu PWZ, a więc art. 5–5c ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tj. z dnia 28 lutego 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 514)).

Różnice pojawiające się w procedurze w stosunku do poszczególnych osób wynikać mogą jedynie z przedstawionych okręgowej radzie lekarskiej dyplomów lub dokumentów.

Pewnym przejawem niekonsekwencji wobec treści ustawy jest brzmienie regulaminu, będącego załącznikiem do uchwały Nr 1/17/VII NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 13 stycznia 2017 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach przyznawania prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty oraz prowadzenia rejestru lekarzy i lekarzy dentystów - dalej u.s.t.p. - który przewiduje w § 17 postępowanie w stosunku do lekarza-cudzoziemca (przez lekarzy cudzoziemców uchwała rozumie wszystkich lekarzy spoza obszaru Unii Europejskiej), który nabywa obywatelstwo polskie, a nie przewiduje w ogóle postępowania w stosunku do lekarza z Unii Europejskiej, który nabył obywatelstwo polskie. Sytuację tę należy w mojej ocenie potraktować jako przeoczenie. Błędne byłoby wyciąganie wniosku pozwalającego na przyjęcie, że lekarz z UE, który nabył polskie obywatelstwo, nie może ubiegać się o wydanie nowego prawa, chociażby z tej przyczyny, że w obecnym wzorze dokumentu Prawo wykonywania zawodu lekarza wśród danych identyfikujących lekarza wskazuje się jego obywatelstwo. Uniemożliwienie wymiany dokumentu (przy jednoczesnym stworzeniu takiej możliwości lekarzom spoza UE) jest w mojej ocenie niedopuszczalne.

Problematyczna jest odpowiedź na pytanie, czy utrata obywatelstwa, do którego „przypisane” było wcześniej prawo wykonywania zawodu powoduje utratę tego prawa, czy też nie. Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (tj. z dnia 12 kwietnia 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 965)) utratę obywatelstwa z mocy prawa powoduje jedynie utrata obywatelstwa polskiego (jeżeli ta utrata nie wiąże się z nabyciem obywatelstwa innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej). Brak jest podstaw do dokonywania wykładni rozszerzającej tego przepisu, stąd stwierdzić należy, iż w tej sytuacji nie dochodzi do utraty bądź wygaśnięcia PWZ. Zmiana obywatelstwa niewątpliwie wiąże się jednak z koniecznością wymiany dokumentu „Prawo wykonywania zawodu lekarza”, „Prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty”, zmianą numerów rejestracyjnych oraz dokonaniem wpisów aktualizacyjnych, stąd konieczne jest wszczęcie w tym zakresie odpowiedniej procedury.

Wszczęcie procedury w przedmiocie przyznania prawa wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty zgodnie z posiadanym obywatelstwem następuje z chwilą złożenia odpowiedniego wniosku.

Zgodnie z § 17 regulaminu do u.s.t.p. lekarz powinien złożyć we właściwej okręgowej izbie lekarskiej wypełniony wniosek oznaczony symbolem W-4 („Wniosek o przyznanie prawa wykonywania zawodu lekarza/lekarza dentysty zgodnie z posiadanym obywatelstwem”, stanowiący załącznik nr 14 do regulaminu będącego załącznikiem do uchwały Nr 1/17/VII NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 13 stycznia 2017 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach przyznawania prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty oraz prowadzenia rejestru lekarzy i lekarzy dentystów. Do wniosku należy dołączyć:

1) postanowienie Prezydenta RP lub decyzję wojewody,

2) dowód osobisty,

3) dokument - Prawo wykonywania zawodu.

Lekarz-stażysta ubiegający się o przyznanie ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza/lekarza dentysty powinien złożyć we właściwej okręgowej izbie lekarskiej wypełniony wniosek oznaczony symbolem W-4A („Wniosek o przyznanie ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza/lekarza dentysty zgodnie z posiadanym obywatelstwem”, stanowiący załącznik nr 15 do regulaminu będącego załącznikiem do uchwały Nr 1/17/VII NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 13 stycznia 2017 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach przyznawania prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty oraz prowadzenia rejestru lekarzy i lekarzy dentystów oraz dołączyć wspomniane powyżej dokumenty.

Jak już wspomniano uchwała nie przewiduje odrębnego wniosku dla lekarza z UE, który nabył obywatelstwo polskie i ubiega się o przyznanie prawa wykonywania zawodu. W mojej ocenie zasadne jest w takiej sytuacji stosowanie w stosunku do tych lekarzy wniosków W-4 lub W-4A.