Bełczącki Robert Marek, Przypozwanie

Przypozwanie

Strona może zabezpieczyć się przed zarzutem wadliwego prowadzenia procesu albo błędnego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd, który to zarzut w przyszłym procesie może względem niej zgłosić osoba trzecia związana ze stroną stosunkiem prawnym, uzasadniającym roszczenie w razie przegranej toczącego się procesu.

W tym celu strona zawiadamia osobę trzecią o toczącym się procesie i wzywa ją do wzięcia w nim udziału, co określa się jako przypozwanie.

Osoba trzecia nie bierze udziału w procesie tylko na skutek dokonanego przypozwania, ale dowiaduje się w ten sposób o możliwości zgłoszenia interwencji ubocznej, co mogłoby wchodzić w rachubę także w razie braku przypozwania.

Na podstawie art. 85 w zw. z art. 82 k.p.c., przypozwanie daje jednak stronie korzyść polegającą na tym, że w przypadku, gdy osoba trzecia nie przystąpi do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego, w przyszłym procesie nie będzie mogła podnosić względem strony dokonującej przypozwania zarzutu błędnego rozstrzygnięcia sprawy albo wadliwego prowadzenia procesu przez tą stronę, chyba że stan sprawy z chwilą, w której przystąpienie osoby trzeciej było możliwe, uniemożliwiałby jej korzystanie ze środków obrony, albo że strona umyślnie lub przez niedbalstwo nie skorzystała ze środków, które nie były osobie trzeciej znane.

Niekiedy ustawa nakazuje stronie zawiadomić osobę trzecią o toczącym się procesie i wezwać ją do wzięcia w nim udziału, pod rygorem szczególnych skutków prawnych:

– art. 573 k.c. nakazuje kupującemu zawiadomić sprzedawcę o dochodzonych roszczeniach dotyczących rzeczy sprzedanej i wezwać go do udziału w sprawie, pod rygorem zwolnienia sprzedawcy od odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wadę prawną o tyle, o ile udział sprzedawcy w postępowaniu był potrzebny do wykazania, że roszczenia były całkowicie lub częściowo bezzasadne;

– art. 884 k.c. nakazuje poręczycielowi, przeciwko któremu wierzyciel dochodzi roszczenia, zawiadomić o tym niezwłocznie dłużnika i wezwać go do udziału w sprawie, a wówczas, gdy dłużnik nie weźmie w niej udziału, nie będzie mógł podnieść przeciwko poręczycielowi zarzutów, które przysługiwały mu względem wierzyciela, a których poręczyciel nie podniósł z tego powodu, że o nich nie wiedział.

Przypozwanie przybierać musi formę pisma procesowego kierowanego do osoby trzeciej. Poza zachowaniem warunków formalnych w piśmie należy wskazać przyczyny wezwania i opisać stan toczącej się sprawy. W interesie strony leży, aby przyczyny wezwania i opis stanu sprawy przytoczone zostały na tyle wyczerpująco, żeby osoba trzecia w przyszłym procesie nie mogła zasłaniać się nieznajomością stanu sprawy z chwili, w której została o niej zawiadomiona.

Chociaż ustawa nie określa terminu dla dokonania przypozwania, przyjmuje się, że skoro wiąże się z nim możliwość zgłoszenia interwencji ubocznej, co z kolei może nastąpić do chwili zamknięcia rozprawy przed sądem drugiej instancji, przypozwanie możliwe jest dopóty, dopóki przed zamknięciem rozprawy przed sądem drugiej instancji możliwe jest doręczenia osobie trzeciej pisma procesowego obejmującego przypozwanie (por. I. Gormska-Szuster, Komentarz do art. 84 k.p.c., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Lex).

Pismo obejmujące przypozwanie nie podlega opłacie sądowej.

Przypozwanie nie podlega merytorycznej ocenie sądu w sprawie, w której zostało dokonane, lecz dopiero w przyszłym procesie między stroną dokonującą przypozwania a osobą trzecią.

Przypozwanie a przerwanie biegu przedawnienia - por. wyrok SN z dnia 26 stycznia 2001 r., II CKN 361/00, OSNC 2001, nr 9, poz. 134, LEX nr 47041