Goldiszewicz Agnieszka, Przymusowe wyłączenie od reprezentacji komplementariusza w spółce komandytowej (umową spółki)

Przymusowe wyłączenie od reprezentacji komplementariusza w spółce komandytowej (umową spółki)

Procedura ma na celu wskazanie możliwości przymusowego wyłączenia prawa od reprezentacji komplementariusza spółki komandytowej.

Status przedstawicieli ustawowych w spółce komandytowej mają komplementariusze. Czerpią oni swoje umocowanie bezpośrednio z przepisów prawa (A. Kidyba, Komentarz do art. 117 k.s.h., LEX/el. 2013). Przy czym dopuszczalne jest wyłączenie jednego lub większej liczby komplementariuszy od reprezentacji. Zawsze jednak co najmniej jeden z nich powinien mieć to prawo.

Przepis art. 117 k.s.h. jako źródła wyłączenia od reprezentacji komplementariusza spółki komandytowej wskazuje, obok prawomocnego orzeczenia sądu, także umowę spółki.

Umowne wyłączenie tego prawa może z kolei nastąpić:

– za zgodą komplementariusza - zob. procedura dobrowolnego wyłączenia komplementariusza od reprezentacji;

– wbrew jego zgodzie.

Przymusowe wyłączenie komplementariusza od reprezentacji, na mocy umowy spółki odnosić należy jedynie do przypadku istniejącego już prawa. Na pierwotne jego wyłączenie w umowie spółki komplementariusz musiałby wyrazić zgodę.

Pozbawienie tego prawa związane jest zawsze ze zmianą umowy spółki, która odzwierciedlać powinna zaistniałe modyfikacje w zakresie kręgu podmiotów uprawnionych do reprezentacji tej spółki. Wymagać więc będzie zachowania odpowiedniej większości głosów dla skutecznego podjęcia uchwały w przedmiocie zmiany umowy spółki (zob. art. 9 k.s.h.).

Jeżeli umowne wyłączenie od reprezentacji komplementariusza miałoby nastąpić wbrew jego woli, to skorzystanie z tego trybu uzależnione będzie od tego, czy wcześniej dopuszczono w umowie spółki niejednomyślne podejmowanie uchwał w przedmiocie jej zmian.

Uchwała o zmianie umowy spółki podjęta większością głosów może zapaść bez zgody wspólnika, o ile umowa spółki dopuszcza niejednomyślność w tym względzie (zob. też A. Kidyba, Komentarz do art. 30 k.s.h., LEX/el. 2013; J. Janeta, W.P. Matysiak, O potrzebie reformy prawa spółek w zakresie regulacji spółek osobowych, PPH 2012, nr 9, s. 53–54). Przy wyrażaniu zgody na zmianę umowy spółki większością głosów wspólnicy powinni brać pod uwagę okoliczność, że wariant taki niesie ze sobą możliwość niejednomyślnego pozbawienia wspólnika prawa reprezentowania spółki.

W takim przypadku wyłączenie komplementariusza od reprezentacji w związku ze zmianą umowy spółki, nastąpić może wbrew jego woli. Oznacza to, że dla skutecznego podjęcia uchwały nie ma znaczenia okoliczność wyrażenia przez niego zgody. Nie jest przy tym istotne, czy po jego stronie zachodzą ważne powody.

Skuteczność tej uchwały, a w konsekwencji zmiany umowy spółki zależy jednak od tego, czy przy jej podejmowaniu uzyskano odpowiednią większość głosów i spełniony został wymóg co do kworum, jeżeli umowa taki przewiduje. W razie nieuzyskania wymaganej większości głosów (albo braku kworum) dla podjęcia uchwały w przedmiocie zmiany umowy spółki nie dojdzie do wyłączenia prawa reprezentowania spółki w odniesieniu do komplementariusza.

Jeżeli została podjęta uchwała o zmianie umowy spółki w zakresie dotyczącym zmiany osób uprawnionych do reprezentacji spółki i sposobu reprezentacji, to okoliczność ta podlega ujawnieniu w rejestrze (art. 110 § 1 pkt 4 w zw. z art. 110 § 2 k.s.h.). Obowiązek zgłoszenia zmiany danych, o którym mowa w art. 110 § 2 obciąża każdego komplementariusza. Komandytariusz może dokonać takiego zgłoszenia, jeśli spółka udzieliła mu pełnomocnictwa lub prokury. Wniosek o wpis do rejestru zmiany umowy spółki powinien być złożony nie później niż w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu (tj. podjęcia uchwały o zmianie umowy spółki). Ponadto zgodnie z u.k.r.s. do wniosku o wpis, dotyczącego zmiany umowy spółki, dołącza się także tekst jednolity umowy, z uwzględnieniem wszystkich wprowadzonych zmian.