Ambroziewicz Maciej, Przygotowanie, podawanie i przechowywanie leków cytostatycznych w zakładach opieki zdrowotnej

Przygotowanie, podawanie i przechowywanie leków cytostatycznych w zakładach opieki zdrowotnej

Leki cytostatyczne to grupa substancji naturalnych i syntetycznych używanych w chemioterapii nowotworów, działających toksycznie na komórki nowotworowe. W przypadku pracowników długotrwale zatrudnionych w kontakcie z nimi (podczas ich rozpuszczania, podawania, czy nawet pielęgnowania pacjentów poddanych terapii cytostatykami) mogą stanowić poważne zagrożenie zdrowotne, przyczyniając się do rozwoju chorób zarówno nowotworowych, jak i nienowotworowych. Z tego właśnie powodu personel zatrudniony w kontakcie z cytostatykami nie powinien wykonywać czynności, podczas których byłby narażony na promieniowanie jonizujące (wykonywanie bądź asystowanie podczas prześwietleń RTG, podawanie izotopów itp.). Toksyczne efekty wywierane przez leki cytostatyczne u pacjentów poddawanych chemioterapii znane są od wielu lat, jednakże wątpliwości budzą skutki zdrowotne zawodowego kontaktu z tymi substancjami. Wielu naukowców podjęło próby oszacowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem takiej pracy, jednak ich zdania są podzielone. Stwierdzono jednak z całą pewnością, że długotrwałe oddziaływanie cytostatyków na pracowników, którzy nie przestrzegają zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas całego procesu chemioterapii, może powodować m.in. problemy z płodnością, choroby nowotworowe, wypadanie włosów, a także wiele schorzeń układu oddechowego, nerek czy wątroby. Ponadto badania, przeprowadzone przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi u pracowników oddziałów chemioterapii, wykazały przypadki ciężkich wad wrodzonych u ich potomstwa.

Wszelkie czynności związane z przygotowaniem leków cytostatycznych przed ich podaniem powinny być dokonywane w wydzielonym pomieszczeniu, które powinno być wyposażone w lożę laminarną do pracy z lekami cytostatycznymi. W pomieszczeniu tym powinno znajdować się wydzielone miejsce na środki ochrony indywidualnej przeznaczone do zniszczenia (rękawiczki, fartuchy, czepki lub maski) i oczyszczenia (okulary). Ponadto, pomieszczenia te nie mogą być usytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie pomieszczeń służących do przechowywania środków spożywczych oraz przyrządzania i spożywania posiłków, a także przy ciągach komunikacyjnych służących do ruchu pacjentów i odwiedzających.

Z uwagi na szkodliwe oddziaływanie leków cytostatycznych, niedozwolone jest spożywanie posiłków oraz palenie tytoniu w pomieszczeniach, w których przechowuje się te leki lub odbywa się ich przygotowanie i podawanie.