Zgoliński Igor, Przesłuchanie w postępowaniu karnym skarbowym

Przesłuchanie w postępowaniu karnym skarbowym

Przepis art. 160 k.k.s. reguluje tryb, a ściślej kolejność przesłuchania osób w toku postępowania karnego skarbowego. Rozwiązanie to stanowi lex specialis wobec regulacji przewidzianej w art. 370 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - dalej k.p.k. - gdyż w powszechnym procesie karnym nie występują strony szczególne, charakterystyczne wyłącznie dla postępowania karnego skarbowego w postaci interwenienta oraz podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej. Porównując treść obu przepisów, można nadto zauważyć, że z art. 160 k.k.s. ustawodawca z kolei wyeliminował te podmioty procesu karnego, które nie występują w postępowaniach karnych skarbowych, czyli oskarżyciela posiłkowego, oskarżyciela prywatnego oraz ich pełnomocników. W treści przepisu użyto sformułowania „osoba przesłuchiwana”, stąd pojęcie to abstrahuje od pozycji procesowej tej osoby. Chodzi więc zarówno o oskarżonego, świadka, biegłego, jak i  inny podmiot przesłuchiwany w toku postępowania karnego skarbowego.

Kolejność zadawania pytań została ukształtowana w sposób zbliżony do rozwiązań kodeksu postępowania karnego. Pytania do osoby przesłuchiwanej mogą kierować w pierwszej kolejności strony czynne (a więc oskarżyciel publiczny i interwenient), a następnie przedstawiciel procesowy interwenienta (pełnomocnik). W dalszej kolejności mogą zadawać pytania strony bierne i ich przedstawiciele (pełnomocnicy i obrońcy). Finalnie prawo zadawania pytań przysługuje członkom składu orzekającego. Należy także podnieść, że przepis art. 160 k.k.s. powinien być interpretowany w powiązaniu z art. 171 k.p.k. W pozostałym zakresie, zgodnie z art. 160 in fine k.k.s., zastosowanie znajdują normy zawarte w art. 370 § 2–4 k.p.k. Oznacza to, że:

a) przesłuchanie świadka rozpoczyna strona, która go zgłosiła (art. 370 § 2 k.p.k.),

b) przewodniczący uchyla pytania sugerujące odpowiedź, nieistotne, a także te, które uznaje za niestosowne (art. 370 § 4 k.p.k.). Warto tu dodać, że na zarządzenie przewodniczącego w tej materii służy odwołanie do składu orzekającego, chyba że sąd orzeka jednoosobowo (art. 373 k.p.k.),

c) członkowie składu orzekającego mogą zadawać dodatkowe pytania na każdym etapie przesłuchania (art. 370 § 3 k.p.k.).

Krokiem rozpoczynającym procedurę jest przystąpienie przez sąd do zawnioskowanej czynności przesłuchania. Na ogół jest to przesłuchanie w charakterze świadka.

Na początku świadek zostaje poinformowany o przysługujących mu uprawnieniach i obowiązkach oraz składa przyrzeczenie, chyba że od tej czynności odstąpiono (art. 187 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.) W sposób analogiczny czynności kształtują się w przypadku przesłuchania biegłego.