Dauter Bogusław, Przeprowadzenie przez wsa rozprawy zdalnej w stanie zagrożenia epidemicznego albo stanie epidemii z powodu COVID-19

Przeprowadzenie przez wsa rozprawy zdalnej w stanie zagrożenia epidemicznego albo stanie epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19

Ustawą z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 614, dalej: „ustawa nowelizująca”) wprowadzono kolejne zmiany w zakresie rozpoznania skargi przez wojewódzki sąd administracyjny w stanie zagrożenia epidemicznego albo stanie epidemii z powodu COVID-19. Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 15zzs⁴ ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095, dalej: „ustawa”), w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania tego z nich, który obowiązywał jako ostatni, wojewódzki sąd administracyjny może przeprowadzić rozprawę przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, z tym że osoby w niej uczestniczące nie muszą przebywać w budynku sądu. Oznacza to, że z datą wejścia w życie ustawy nowelizującej, tj. z dniem 15 kwietnia 2023 r. przeprowadzenie rozprawy zdalnej w stanie zagrożenia epidemicznego albo stanie epidemii z powodu COVID-19 będzie miało charakter fakultatywny. Od decyzji przewodniczącego będzie zależało zatem, czy sprawa będzie rozpoznana tradycyjnie na rozprawie w siedzibie sądu, czy też w trybie zdalnym.

Jednocześnie utrzymana została możliwość skierowania sprawy na posiedzenie niejawne pod warunkiem, że strona lub uczestnik postępowania nie wniosą o rozpoznanie sprawy na rozprawie - por. art. 15zzs⁴ ust. 1 i ust. 3 ustawy, por. Rozpoznanie sprawy przez wsa na posiedzeniu niejawnym w stanie zagrożenia epidemicznego albo stanie epidemii z powodu COVID-19).

Po wpłynięciu do sądu skargi, przewodniczący wydziału dokonuje wstępnego badania, czy spełnia ona warunki formalne oraz czy został uiszczony wpis, a następnie wydaje stosowne zarządzenia co do dalszego postępowania. Wstępne badanie skargi dotyczy zarówno przesłanek dopuszczalności, jak i warunków formalnych skargi.

Zgodnie ze znowelizowanym, z dniem 15 kwietnia 2023 r., art. 15zzs⁴ ust. 2 ustawy, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania tego z nich, który obowiązywał jako ostatni, wojewódzki sąd administracyjny może przeprowadzić rozprawę przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, z tym że osoby w niej uczestniczące nie muszą przebywać w budynku sądu. Oznacza to, że w powołanym wyżej okresie przeprowadzenie przez wsa rozprawy zdalnej będzie fakultatywne. Ustawodawca zrezygnował tym samym z poprzedniej regulacji prawnej, zgodniej z którą, jedyną formą przeprowadzenia rozprawy w powołanym wyżej okresie było przeprowadzenie jej w postaci zdalnej. Zgodnie z panującą praktyką sądową, rozprawa zdalna przeprowadzana jest w budynku sądu, bowiem strona powinna mieć możliwość skorzystania z łączy teleinformatycznych znajdujących się w siedzibie sądu, w którym przeprowadzana jest rozprawa, lub sądu, w którego obszarze właściwości zamieszkuje. Może się także zdarzyć, że strony uczestniczące w rozprawie zdalnej mogą przebywać poza budynkiem sądu (wówczas czynności związane z odpowiednim sprzętem technicznym umożliwiającym rejestrację dźwięku i obrazu oraz połączeniem internetowym z sądem, jak również zapewnieniem odpowiedniego miejsca, leżą po stronie tych stron).

Przed skierowaniem sprawy na tego typu rozprawę, przewodniczący wydaje zarządzenie, w którym informuje strony o możliwości przeprowadzenia rozprawy zdalnej oraz jednocześnie pyta wszystkie strony, czy mają możliwości techniczne do uczestniczenia w tego typu rozprawie przy użyciu informatycznej aplikacji. W zarządzeniu tym przewodniczący umieszcza wszelkie niezbędne informacje dotyczące przeprowadzenia rozprawy w trybie zdalnym. Wyrażenie zgody na uczestnictwo w rozprawie zdalnej wymaga wskazania sądowi adresu elektronicznego zgodnie z art. 74a § 1 pkt 3 p.p.s.a.^. Korespondencja będzie wówczas doręczana przy wykorzystaniu platformy ePUAP, na warunkach określonych w art. 74a § 3 pkt 1 i 2 p.p.s.a.

W sytuacji, gdy jedna ze stron lub osób wezwanych, w terminie 7 dni przed wyznaczonym terminem posiedzenia zdalnego oświadczy, że nie posiada urządzeń technicznych umożliwiających udział w posiedzeniu zdalnym poza budynkiem sądu, wówczas sąd musi zapewnić stronie możliwość udziału w tego typu rozprawie w budynku sądu (por. dodany art. 15zzs⁴ ust. 5 ustawy).

Może zdarzyć się też taka sytuacja, że sąd nie będzie miał możliwości technicznych do przeprowadzenia rozprawy zdalnej, przykładowo ze względu na warunki lokalowe, czy też wielość uczestników postępowania, ani nie będzie mógł przeprowadzić rozprawy w siedzibie sądu. W zaistniałej sytuacji, jeżeli przewodniczący uzna rozpoznanie sprawy za konieczne i jednocześnie nie sprzeciwiają się temu strony lub uczestnik postępowania, wówczas może skierować taką sprawę na posiedzenie niejawne w trybie art. 15zzs⁴ ust. 3 ustawy.