Wiktorowska Ewa, Przeprowadzenie kontroli uprzedniej zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej

Przeprowadzenie kontroli uprzedniej zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej

W celu zwiększenia kontroli nad wydatkowaniem środków pochodzących z Unii Europejskiej ustawodawca wprowadził obowiązek przeprowadzania kontroli uprzedniej wobec zamówień udzielanych w ramach projektów, które są prowadzone przez zamawiających (beneficjentów), a które uzyskały wsparcie finansowe ze środków unijnych. Przeprowadzenie kontroli jest obligatoryjne wobec największych zamówień, których wartość jest równa lub przekracza odpowiednio wyrażoną w złotych równowartość kwoty:

– 10 mln euro dla dostaw lub usług,

– 20 mln euro dla robót budowlanych,

przy czym bez znaczenia dla tego obowiązku jest wysokość dofinansowania, jaką zamawiający otrzymał na realizację danego projektu. Obowiązek kontroli istnieje zawsze, jeśli wartość zamówienia osiągnie wskazane wyżej progi kwotowe bez względu na wysokość wsparcia.

Kontrola uprzednia przeprowadzana jest po zakończeniu całego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, ale jeszcze przed zawarciem umowy z wybranym wykonawcą. W związku z tym w literaturze przedmiotu podkreśla się jej prewencyjny charakter, który ma niebagatelne znaczenie ze względu na możliwość zapobieżenia wydatkowaniu środków w sposób naruszający przepisy prawa zamówień publicznych.

W ramach kontroli weryfikowane są wszystkie czynności, jakie zostały podjęte w trakcie postępowania.

Zamawiający zobligowany jest do przekazania kopii dokumentacji, potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez kierownika zamawiającego, prowadzonego postępowania niezwłocznie, gdy nastąpi jedna z następujących okoliczności:

– po wydaniu przez KIO wyroku kończącego postępowanie odwoławcze dotyczącego wyboru najkorzystniejszej oferty,

– po wydaniu przez KIO postanowienia kończącego postępowanie odwoławcze dotyczącego wyboru najkorzystniejszej oferty,

– po upływie terminu do wniesienia odwołania (tzw. okresu stand still) na czynność wyboru oferty najkorzystniejszej.

Prawo zamówień publicznych przewiduje wyjątek od obowiązku przeprowadzenia kontroli uprzedniej w sytuacji, gdy z wnioskiem o to wystąpi do Prezesa UZP instytucja zarządzająca właściwa dla programu, w ramach którego projekt realizowany przez zamawiającego objęty jest wsparciem. Instytucja zarządzająca może wystąpić z takim wnioskiem, jeśli przeprowadzone przez zamawiającego (beneficjenta) postępowanie zostało pozytywnie przez nią ocenione, tj. jako przeprowadzone w zgodzie z przepisami prawa zamówień publicznych. Wniosek taki podlega badaniu co do jego zasadności przez Prezesa UZP w oparciu o informacje przekazane przez instytucję zarządzającą i jeśli wynik badania będzie pozytywny, Prezes UZP może odstąpić od obowiązku przeprowadzenia kontroli. W przypadku negatywnego wyniku Prezes UZP przeprowadzi kontrolę uprzednią na normalnych zasadach.

W przypadku pozytywnego wyniku badania Prezes UZP zobligowany jest poinformować o odstąpieniu od obowiązku przeprowadzenia kontroli zarówno zamawiającego, jak i instytucję zarządzającą.

W związku z faktem, iż na zamawiającym ciąży obowiązek niezwłocznego dostarczenia kopii dokumentacji postępowania, ustawodawca przewidział rozwiązanie, zgodnie z którym za moment wszczęcia kontroli uznawany jest dzień, w którym zamawiający dostarczył wspomnianą dokumentację Prezesowi UZP.

Zamawiający winien mieć na uwadze, że wszczęcie kontroli doraźnej zawiesza bieg terminu związania ofertą do dnia zakończenia kontroli, jednakże zawieszenie nie odnosi się do wadium zabezpieczającego ofertę najkorzystniejszą.

Zamawiający nie może do zakończenia kontroli zawrzeć umowy w sprawie danego zamówienia.

W sytuacji gdy zamawiający prowadził postępowanie w celu udzielenia zamówienia w częściach, Prezes UZP może odstąpić od obowiązku przeprowadzenia kontroli, jeśli wartość poszczególnych części będzie mniejsza niż 10 mln euro dla usług i dostaw lub 20 mln euro dla robót budowlanych. W takiej sytuacji niezwłocznie po dostarczeniu mu kopii dokumentacji Prezes UZP informuje o tym zamawiającego.