Niewiadomski Zygmunt, Przeprowadzenie konsultacji społecznych projektu planu ogólnego lub jego zmiany

Przeprowadzenie konsultacji społecznych projektu planu ogólnego lub jego zmiany

Konsultacje społeczne są formą umożliwienia obywatelom udziału w procesach zarządzania publicznego i ma szczególne znaczenie w planowaniu przestrzennym. Prawidłowo przeprowadzone konsultacje społeczne, jak zauważa ustawodawca w uzasadnieniu do nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym „zapewnią lepszą diagnozę sytuacji i pełniejszą analizę potrzeb, pozwalając podjąć trafniejsze decyzje i uzyskać społeczny konsensus wokół proponowanych rozwiązań. Dzięki większemu zaangażowaniu społeczeństwa w procedurach zwiększy się szansa na utrzymanie trwałości uchwalonych w dokumentach planistycznych rozwiązań i minimalizację społecznych konfliktów.” – vide Druk nr 3097 Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.

Ustawodawca, w art. 8i u.p.z.p. ustala katalog otwarty form przeprowadzenia konsultacji społecznych procedowanego projektu planu ogólnego.

„Ustawodawca w art. 8e ust. 2 u.p.z.p. wprowadza pojęcie interesariuszy w planowaniu przestrzennym. Zgodnie z nim działania z zakresu partycypacji społecznej mają obejmować wszystkie osoby fizyczne i prawne, a także jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną (np. stowarzyszenia zwykłe), jednostki pomocnicze gminy, rady młodzieżowe i rady seniorów, a także jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne oraz organy władzy publicznej. Tak szeroki krąg interesariuszy pozwoli na wypowiadanie się w sprawach planowania i zagospodarowania przestrzennego różnych gremiów o społecznej legitymacji do podejmowania decyzji. W ustępie 3 art. 83 ustalono, że osoby fizyczne posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych (np. dzieci od lat 13) mogą swobodnie wyrażać swoje opinie na temat organizacji przestrzeni, bez zgody przedstawiciela ustawowego.” (vide T. Filipowicz [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, wyd. IV, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, Warszawa 2024, art. 8(e).). Prawodawca konstruując treść art. 8e ust. 2 u.p.z.p. posłużył się zwrotem „w szczególności”, co oznacza, iż krąg podmiotów wymienionych w przywołanym przepisie nie stanowi katalogu zamkniętego. Podkreślić należy, że interesariusze nie muszą wykazywać się interesem prawnym, ani faktycznym aby wziąć udział w konsultacjach społecznych. Interesariusze wnoszący uwagi do projektu planu nie stają się również stroną postępowania w sprawie uchwalenia planu ogólnego lub jego zmiany. Stąd rozstrzygnięcie organu sporządzającego projekt planu ogólnego lub jego zmiany o nieuwzględnieniu uwagi nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego, a w konsekwencji nie będzie podlegało zaskarżeniu również zarządzenie o częściowym uwzględnieniu uwag wniesionych do projektu planu.

Zebrane w trakcie konsultacji społecznych uwagi i wnioski nie są wiążące dla organu procedującego projekt planu ogólnego.

Na procedurę planistyczną składają się następujące po sobie, sformalizowane czynność. Jednym z elementów obligatoryjnych jest obowiązek nałożony na organ procedujący projekt planu ogólnego przeprowadzenia konsultacji społecznych. Etap konsultacji społecznych w procedurze uchwalenia lub zmiany planu ogólnego następuje po uzgodnieniu projektu procedowanego planu z organami administracyjnymi wskazanymi w przepisach prawa powszechnie obowiązującego.

Dokonując wyboru form udostępnienie informacji o konsultacjach społecznych organ wykonawczy gminy winien kierować się regułą poinformowania o przystąpieniu do konsultacji społecznych możliwie najszerszej grupy interesariuszy.

Organ procedujący projekt aktu planistycznego podaje do publicznej wiadomości informacje dotyczące sposobu, miejsc i terminów przeprowadzenia konsultacji społecznych. Wymienione informacje winne być podane do publicznej wiadomości najpóźniej w dniu rozpoczęcia konsultacji społecznych.

Wedle § 7 ust. 2 r.s.p.p.o.g. ogłoszenia zawierają co najmniej:

1. datę;

2. oznaczenie organu prowadzącego postępowanie planistyczne;

3. podstawę prawną wraz ze wskazaniem uchwały, o której mowa w art. 13i ust. 1 ustawy;

4. informację o sposobie, miejscu i terminie złożenia wniosków do planu ogólnego oraz obowiązku podania danych wnioskodawcy, o których mowa w art. 8g ust. 2 u.p.z.p.

Dowody publikacji ogłoszeń o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu ogólnego gminy są elementem dokumentacji prac planistycznych - vide § 7 ust. 1 pkt 3 r.s.p.p.o.g.