Kędziora Robert, Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego

Procedury
Status:  Aktualna
Wersja od: 1 stycznia 2012 r.
Autorzy:

Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego

Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego

Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego

Dowód z opinii biegłego z założenia ma umożliwić organowi procesowemu skorzystanie z fachowej pomocy, ilekroć rozstrzygnięcie sprawy wymaga „wiadomości specjalnych”. Nie chodzi przy tym o rozwiązanie problemów natury prawnej (to organ stosujący prawo musi rozstrzygnąć samodzielnie), ale o wyrażenie specjalistycznej opinii w zakresie dokonanych przez organ ustaleń faktycznych. Biegły może stanowić też „wsparcie” dla organu w takich ustaleniach, które wymagają wiedzy fachowej.

W przepisach prawa materialnego można odnaleźć rozwiązania, które w pewnym sensie do „opinii biegłego” nawiązują, jednak nie należy ich z nią utożsamiać, bowiem albo dotykają one już bezpośrednio sfery orzeczniczej (np. projekt decyzji o ustaleniu warunków zabudowy sporządzić może wyłącznie osoba wpisana na listę izby samorządu zawodowego urbanistów czy architektów), albo też stanowią fachowe opracowania sporządzone na zlecenie strony, a nie organu (np. decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach często warunkowana jest koniecznością przedłożenia przez stronę tzw. raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko).

Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego strona strona odebranie postanowienia biegły biegły odebranie wezwania uzupełnienie opinii wydanie opinii wyłączenie biegłego czy biegły podlega wyłączeniu? odebranie postanowienia organ organ odebranie uzupełnionej opinii ocena dowodu odebranie opinii czy są uwagi do opinii? wezwanie do uzupełnienia opinii w sprawie wymagane są wiadomości specjalne postanowienie o przeprowadzeniu dowodu tak nie powołanie biegłego zawiadomienie strony nie tak

Krok: w sprawie wymagane są wiadomości specjalne

Dowód z opinii biegłego powinien się pojawić tam, gdzie potrzebna jest wiedza specjalistyczna. Przepis art. 84 § 1 k.p.a. określa opinię biegłego jako „wiadomości specjalne”. Chodzi tu o wiedzę wykraczającą poza zakres wiadomości właściwych ogółowi osób inteligentnych i ogólnie wykształconych (por. wyrok SN z dnia 18 lipca 1975 r., I CR 331/75, LEX nr 7729). Wprawdzie literalna formuła art. 84 § 1 k.p.a. sugeruje pewną uznaniowość w zakresie dowodu z opinii biegłego, to wydaje się, że dowód taki jest obligatoryjny, o ile tylko sprawa będzie wymagała wiadomości specjalnych (podobnie NSA w wyroku z dnia 10 października 1999 r., IV SA 1476/97, LEX nr 48233). Z konieczności przeprowadzenia takiego dowodu nie zwalnia fakt, że organ (pracownik organu) sam dysponuje wiedzą specjalistyczną (zob. art. 24 § 1 pkt 4 w zw. z art. 84 § 2 zd. pierwsze k.p.a.).

Krok: postanowienie o przeprowadzeniu dowodu

Postanowienie o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego wydane może być zarówno z urzędu, jak i na wniosek strony. Co istotne, o dowodzie z opinii biegłego można mówić tylko wówczas, gdy do osoby posiadającej wiadomości specjalne o wydanie opinii zwraca się organ (wyrok NSA z dnia 11 grudnia 2007 r., II OSK 1682/06, LEX nr 427657). Nie będzie zatem dowodem z opinii biegłego, sporządzona na zamówienie strony i przedłożona organowi, ekspertyza, nawet jeśli jej autorem jest osoba dysponująca wiedzą specjalistyczną. O ile zatem wolą strony jest przeprowadzenie w postępowaniu dowodu z opinii biegłego, powinna zwrócić się z odpowiednim wnioskiem do organu. W postanowieniu organ powinien dokładnie określić przedmiot opinii, ze wskazaniem ewentualnych pytań, na które biegły ma udzielić odpowiedzi, oraz jej formę. Postanowienie powinno też zawierać pouczenie o odpowiedzialności karnej biegłego oraz prawie odmowy sporządzenia opinii czy odpowiedzi na pytanie, uwzględniając odpowiednio art. 83 w zw. z art. 84 § 2 zdanie 2 k.p.a.