Piaskowska Olga Maria, Przeprowadzenie czynności wyjaśniających w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

Przeprowadzenie czynności wyjaśniających w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych rozprawę poprzedzają dwa etapy przygotowawcze: postępowanie wstępne i postępowanie wyjaśniające. Postępowanie wstępne (art. 467 § 2 k.p.c.) jest obligatoryjne, a postępowanie wyjaśniające fakultatywne (art. 468 § 2 k.p.c.).

Przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego jest szczególnym obowiązkiem działania z urzędu sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. W myśl art. 468 k.p.c., jeżeli przemawiają za tym wyniki wstępnego badania sprawy oraz gdy sprawa nie była przedmiotem postępowania przed komisją pojednawczą, sąd podejmuje czynności wyjaśniające, chyba że te nie przyspieszą postępowania lub są oczywiście niecelowe z innych przyczyn.

Nieprzeprowadzenie postępowania wstępnego (wyjaśniającego) w celu dokładniejszego określenia żądania powoda, w sytuacji gdy było to potrzebne, stanowi uchybienie procesowe mogące mieć wpływ na wynik sprawy (por. wyrok SN z dnia 16 listopada 1965 r., I PR 389/65, OSNCP 1966, nr 6, poz. 100, z glosą T. Misiuk, PiP 1966, z. 6, s. 1087).

Czynności wyjaśniające przeprowadza się bez udziału ławników, a postanowienie określające środki dowodowe i fakty podlegające stwierdzeniu może zapaść na posiedzeniu niejawnym (por. uchwała SN z dnia 26 października 1976 r., I PZP 48/76, OSNCP 1977, nr 4, poz. 68).

W razie zawarcia przez strony w sprawie z zakresu prawa pracy ugody na posiedzeniu wyznaczonym dla przeprowadzenia czynności wyjaśniających sędzia przeprowadzający te czynności bez udziału ławników władny jest - uznając zawarcie ugody ze względu na jej treść za dopuszczalne - wydać na tym posiedzeniu postanowienie o umorzeniu postępowania (por. postanowienie SN z dnia 27 stycznia 1987 r., I PRN 66/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 50).