Chajec Stanisław, Przeprowadzanie czynności kontrolnych przez organy nadzoru budowlanego

Przeprowadzanie czynności kontrolnych przez organy nadzoru budowlanego

Czynności kontrolne podejmowane przez organ nadzoru budowlanego dokonywane są w celu realizacji podstawowych zadań wyznaczonych temu organu przez przepisy ustawy - Prawo budowlane. Do nich należą: nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego, wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych ustawą, współpraca z Prezesem Krajowego Zasobu Nieruchomości w realizacji zadań określonych w art. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości i nadzór nad użytkowaniem elektrowni wiatrowych w zakresie oceny stanu technicznego tych elektrowni. Kontrola obiektu budowlanego lub robót budowlanych może nastąpić zarówno w trakcie postępowania administracyjnego, jak i przed jego wszczęciem. Protokolarne ustalenia dokonane w toku czynności kontrolnych służą jako materiał dowodowy w prowadzonym postępowaniu lub jako materiał, który może uzasadniać wszczęcie odpowiedniego postępowania administracyjnego przez organ nadzoru budowlanego. Jeśli czynności kontrolne zostały dokonane przed wszczęciem postępowania administracyjnego, a w toku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości protokół z kontroli jest jedynym dokumentem w sprawie (por. wyrok NSA z dnia 11 marca 2011 r., II OSK 458/10, LEX nr 992586).

Uprawnienia kontrolne przysługujące organom nadzoru budowlanego są szersze aniżeli organów administracji architektoniczno-budowlanej. Te ostatnie organy nie mają prawa dokonywania czynności kontrolnych w obiekcie budowlanym, na terenie budowy, a także na terenie zakładu pracy.

Funkcja czynności kontrolnych jest podobna jak oględzin (art. 79 k.p.a.), niemniej jednak sposób ich przeprowadzenia został uregulowany w odmienny sposób, wobec czego przepisy kodeksu postępowania administracyjnego nie będą miały zastosowania.

Czynności kontrolne przeprowadzane są w obecności podmiotu kontrolowanego, który określany jest w zależności od tego, co jest przedmiotem kontroli (roboty budowlane lub obiekt budowlany) i czy proces budowlany jest w toku, czy zakończony. Przeprowadzenie czynności kontrolnych nie wymaga uprzedniego zawiadomienia osoby kontrolowanej o terminie i miejscu kontroli.

Udaremnianie przeprowadzenia czynności kontrolnych zagrożone jest grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Utrudnianie dokonania czynności kontrolnych zagrożone jest natomiast karą aresztu albo karą ograniczenia wolności lub grzywną (art. 91 ust. 1 i 92 ust. 1 pkt 3 p.b.).

Czynności kontrolne obiektów znajdujących się w zarządzie państw obcych albo użytkowanych przez przedstawicieli dyplomatycznych i konsularnych tych państw, przez inne osoby zrównane z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych mogą być wykonywane za zgodą tych przedstawicieli lub osób.

Uzasadnione podejrzenie naruszenia przepisów prawa budowlanego rodzi po stronie właściwego organu nadzoru budowlanego obowiązek podjęcia czynności kontrolnych. Do podstawowych obowiązków organów nadzoru budowlanego należy bowiem sprawowanie nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego.

Przeprowadzenie czynności kontrolnych w odniesieniu do obiektów budowlanych znajdujących się w zarządzie państw obcych albo użytkowanych przez przedstawicieli dyplomatycznych i konsularnych tych państw lub przez inne osoby zrównane z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, możliwe jest za zgodą tych przedstawicieli lub osób.