Kidyba Andrzej, Przekształcenie spółki osobowej w inną spółkę osobową - reguły ogólne

Przekształcenie spółki osobowej w inną spółkę osobową - reguły ogólne

Procedura ma na celu przedstawienie elementów składających się na całościowe przekształcenie określonego typu handlowej spółki osobowej w inny typ spółki osobowej, w tym spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej.

Ustawodawca w systematyce aktu ustrojowego dotyczącego spółek handlowych wyodrębnił Tytuł IV. Dział III. Przekształcenia spółek. W przeciwieństwie do kodeksu handlowego w obowiązującym stanie prawnym mogą przekształcać się wszystkie spółki handlowe, w tym także handlowe spółki osobowe, por. art. 551 k.s.h., szerzej por. A. Kidyba, Handlowe spółki osobowe, wyd. 4, Warszawa 2013, s. 141 i nast. Spółki osobowe należą do jednego z rodzajów spółek handlowych. Warto zauważyć, że w kodeksie spółek handlowych został wyodrębniony w tym celu autonomiczny Rozdział V. Przekształcenie spółki osobowej w inną spółkę osobową w ramach Działu III. Przekształcenia spółek, por. art. 581 k.s.h. Jest to tzw. przekształcenie jednorodne, bowiem odbywa się w obrębie tego samego rodzaju spółek, tj. spółek osobowych, szerzej por. A. Kidyba, Komentarz do art. 551 i art. 581 k.s.h., LEX/el. 2020.

W ramach postępowania przekształceniowego można wyodrębnić trzy etapy. Pierwszy z nich to etap przygotowawczy tzw. menedżerski, drugi koncentruje się na podjęciu uchwały o przekształceniu tzw. właścicielski oraz trzeci polegający na rejestracji i ogłoszeniu, szerzej por. A. Kidyba, Handlowe…, op. cit., s. 142 i nast.

W myśl art. 556 k.s.h. do przekształcenia spółki wymaga się: 1. sporządzenia planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta (tzw. faza menedżerska). Warto zaznaczyć, że nowelizacją z dnia 01 marca 2020 r. ustawodawca w art. 559 § 1 k.s.h. ograniczył obowiązki biegłego rewidenta w procesie przekształcenia. Obowiązek poddania planu przekształcenia badaniu przez biegłego rewidenta obejmuje swym zakresem tylko i wyłącznie przypadek przekształcenia w spółkę akcyjną. W praktyce oznacza to, że wymóg ten nie znajdzie zastosowania w pozostałych typach przekształceń, a zatem w przypadku przekształcenia spółki osobowej w inny typ spółki osobowej (por. art. 559 § 1 k.s.h. w brzmieniu ustawy z dnia 19.07.2019 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1655), która weszła w życie 01.03.2020 r.), szerzej por. A. Kidyba, Komentarz do art. 556 k.s.h., LEX/el. 2020; 2. powzięcia uchwały o przekształceniu spółki; 3. określenia wspólników prowadzących sprawy spółki przekształconej i reprezentujących ją; 4. zawarcia umowy spółki przekształconej (tzw. faza właścicielska).

UWAGA !

Podjęcie uchwały o przekształceniu zastępuje zawarcie umowy spółki przekształconej oraz powołanie organów spółki przekształconej (por. art. 563 k.s.h. w brzmieniu ustawy z dnia 19.07.2019 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1655). 5. Także dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej (faza rejestracji i ogłaszania), szerzej por. A. Kidyba, Handlowe..., op. cit., s. 142 i nast.

Istotne jest, że handlowa spółka osobowa w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku oraz handlowa spółka osobowa w upadłości nie może zostać objęta procedurą przekształceniową, por. art. 551 § 4 k.s.h.

W praktyce gospodarczej może się tak zdarzyć, że przed dniem przekształcenia albo po dniu przekształcenia w związku z rozpoczętą licytacją spółka podejmie decyzję o zakupie nieruchomości w ramach postępowania egzekucyjnego. Udział w tym procesie jest korzystny dla spółki w aspekcie ekonomicznym, gdyż może ona nabyć nieruchomość w korzystnej cenie, tj. niższej od wartości występującej na rynku nieruchomości. Jednocześnie zakupiona w tym trybie nieruchomość będzie stanowiła dodatkowy składnik majątku spółki przekształcanej albo spółki przekształconej.

Należy zaznaczyć, że uczestnictwo w licytacji elektronicznej łączy się z obowiązkiem utworzenia indywidualnego konta w systemie teleinformatycznym na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej (por. art. 986⁴ § 2 k.p.c.). Udział spółki w tym postępowaniu - licytacji (tzw. przetarg), jest możliwy tylko wtedy gdy założy ona konto na portalu przygotowanym i udostępnionym przez Krajową Radę Komorniczą (por. art. 986⁴ § 1-2 k.p.c.). W związku z aktualną sytuacją epidemiczną i sanitarną szczególnego znaczenia zyskuje możliwość nabycia nieruchomości w ramach sprzedaży zajętych nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej.

Zobacz więcej: Sprzedaż zajętych nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej

W ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym prawodawca wprowadził istotne i ważne zmiany, których nadrzędnym celem jest przeciwdziałanie procederowi, tzw. kradzieży spółek. Jest to czynność polegająca na zmianie wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym na podstawie sfałszowanych dokumentów składanych przez podmioty nieuprawnione. W rezultacie, podstępem są wprowadzane wpisy w rubrykach KRS dotyczące zmiany sposobu reprezentacji podmiotu. Tym samym, oszuści przejmują reprezentację podmiotu – spółki bez jakiejkolwiek wiedzy i decyzji wspólników lub członków zarządu. Wprowadzona przez ustawodawcę nowelizacja ma zwiększyć bezpieczeństwo obrotu prawno-gospodarczego.

Instrumentem do osiągnięcia tego celu jest newsletter KRS rozsyłany emailem automatycznie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Ma on sygnalizować takie zdarzenia prawne jak: dokonanie wpisu w KRS czy też zarejestrowanie sprawy dotyczącej określonego podmiotu (por. art. 10a u.k.r.s.). Za pośrednictwem newslettera KRS przesyłane będą jedynie podstawowe informacje, dostępne publicznie w aktach rejestrowych i w KRS.

Informacje przesyłane będą każdemu, kto za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wskaże numer KRS podmiotu, którego informacje te mają dotyczyć. W celu otrzymywania informacji należy wskazać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego numer KRS podmiotu, którego mają dotyczyć przesyłane informacje. To z kolei, łączy się ze skorzystaniem z konta, o którym stanowi art. 53d ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072, z późn. zm. dalej jako p.u.s.p.). Informacje przesyłane będą przez okres wskazany, nie dłużej niż przez rok, albo do chwili rezygnacji z otrzymywania tych informacji. Dopuszczalne będzie przedłużanie tego okresu, każdorazowo na czas nie dłuższy niż rok (por. art. 10a u.k.r.s.). Każdy będzie mógł otrzymywać jednocześnie informacje dotyczące nie więcej niż pięćdziesięciu podmiotów. W takiej sytuacji przedsiębiorca w natychmiastowy sposób uzyska dostęp do informacji w zakresie zmian rejestrowych dokonywanych w spółce. W wypadku próby dokonania „kradzieży spółki” newsletter KRS umożliwi przedsiębiorcy-spółce szybką reakcję i udaremnienie oszustwa z pomocą organów ścigania. Dzięki temu, w przypadku posłużenia się sfałszowanymi dokumentami, osoby uprawnione będą mogły wziąć udział w toczącym się postępowaniu, zaskarżyć orzeczenie o wpisie, a także powiadomić organy ścigania o usiłowaniu tzw. kradzieży spółki.

Instytucja newslettera KRS stanowi wygodny mechanizm zapobiegania przestępstwom gospodarczym. Należy zaznaczyć, że nowe przepisy prawne nie zwalniają uczestników obrotu gospodarczego z obowiązku zapoznawania się z treścią Krajowego Rejestru Sądowego oraz aktami rejestrowymi.

W procesie przekształcenia handlowej spółki osobowej w inny typ należy wyróżnić w fazie przygotowawczej określone czynności. Pierwszą z nich jest sporządzenie planu przekształcenia oraz formy uchwały o jego przyjęciu, por. 557 k.s.h., szerzej por. A. Kidyba, Komentarz do art. 557 k.s.h., LEX/el. 2020.

Warto zauważyć, że do planu przekształcenia należy dołączyć normatywnie wskazane załączniki, por. art. 558 k.s.h., szerzej por. A. Kidyba, Komentarz do art. 558 k.s.h., LEX/el. 2020. Plan przekształcenia wraz z załącznikami zostaje poddany badaniu przez biegłego rewidenta, por. art. 559 k.s.h., szerzej por. A. Kidyba, Komentarz do art. 559 k.s.h., LEX/el. 2020.

UWAGA !

Czynność w postaci poddania planu przekształcenia kontroli przez biegłych rewidentów została wyłączona, ściślej uchylona z obligatoryjnych elementów procedury przekształcenia. Należy podkreślić, że ustawodawca w art. 559 § 1 k.s.h. ograniczył obowiązki biegłego rewidenta w procesie przekształcenia. Obowiązek poddania planu przekształcenia badaniu przez biegłego rewidenta obejmuje swym zakresem tylko i wyłącznie przypadek przekształcenia w spółkę akcyjną. W praktyce oznacza to, że wymóg ten nie znajdzie zastosowania w pozostałych typach przekształceń, a zatem w przypadku przekształcenia spółki osobowej w inny typ spółki osobowej (por. art. 559 § 1 k.s.h. w brzmieniu ustawy z dnia 19.07.2019 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1655).

Spółka ma obowiązek zawiadomić wspólników o zamiarze przekształcenia, por. art. 560 k.s.h., szerzej por. A. Kidyba, Komentarz do art. 560 k.s.h., LEX/el. 2020. W związku z tą okolicznością wspólnicy mogą przeglądać w siedzibie spółki dokumenty związane z przygotowywanym przekształceniem, por. art. 561 k.s.h., szerzej por. A. Kidyba, Komentarz do art. 561 k.s.h., LEX/el. 2020.