Goldiszewicz Agnieszka, Przebieg postępowania likwidacyjnego w spółce jawnej

Przebieg postępowania likwidacyjnego w spółce jawnej

Procedura ma na celu wskazanie zasad związanych z przebiegiem postępowania likwidacyjnego w spółce jawnej.

Zaistnienie jednej z przyczyn określonych w art. 58§ 1 k.s.h., tj.:

a) przewidzianej w umowie spółki;

b) podjęcia jednomyślnej uchwały przez wszystkich wspólników;

c) ogłoszenia upadłości spółki;

d) śmierci wspólnika lub ogłoszenia jego upadłości;

e) wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika;

f) wydanie prawomocnego orzeczenie sądu,

powoduje konieczność przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, o ile wspólnicy nie uzgodnili innego sposobu zakończenia działalności spółki (zob. wyrok SN z dnia 16 stycznia 2009 r., V CSK 240/08; LEX nr 526921, zgodnie z którym zaistnienie jednej z przyczyn rozwiązania spółki powoduje otwarcie jej likwidacji z mocy prawa, jeżeli wspólnicy nie uzgodnili innego sposobu zakończenia działalności spółki) albo upadłościowego.

Likwidacja rozumiana jest jako rodzaj postępowania, które, o ile nie zaistnieją przyczyny „przerywające”, ma doprowadzić do rozwiązania spółki, czyli wykreślenia z rejestru (zob. A. Kidyba, Komentarz do art. 58 k.s.h., LEX/el. 2021).

Zajście przyczyn rozwiązania określonych w art. 58 k.s.h. nie zawsze musi prowadzić do zakończenia bytu spółki. W zasadzie tylko w przypadku prawomocnego orzeczenia sądu nie ma możliwości powstrzymania procesu zamknięcia spółki. Także toczące się postępowanie upadłościowe nie musi zawsze doprowadzić do rozwiązania spółki (zob. A. Kidyba, Komentarz do art. 67 k.s.h., LEX/el. 2021). Jeżeli umowa spółki jawnej dopuszcza istnienie spółki z udziałem spadkobierców, to również śmierć wspólnika nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. (zob. wyrok SA w Warszawie z dnia 26 października 2006 r., VI ACa 394/06, OSA 2008, z. 8, poz. 26, zgodnie z którym dwuosobowa spółka jawna nie ulegnie rozwiązaniu ze względu na śmierć jednego ze wspólników wskutek zamieszczenia w umowie spółki postanowienia odwołującego się do art. 60 k.s.h.).

W odniesieniu do innych przypadków mogą zostać podjęte czynności, zmierzające do utrzymania bytu spółki (np. art. 59 k.s.h. lub art. 64 § 1 k.s.h.).

Zgodnie z art. 59 k.s.h. spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony w przypadku, gdy pomimo istnienia przyczyn rozwiązania, przewidzianych w umowie, prowadzi ona swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników. Przepis art. 64 k.s.h. reguluje zasady powstrzymania wszczęcia postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego na wypadek śmierci, ogłoszenia upadłości wspólnika, wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika, wypowiedzenia umowy spółki przez wierzyciela. Przeciwdziałanie rozwiązaniu spółki polega na tym, że przy zgodnym ustaleniu pozostałych wspólników, poza tym, który zmarł, upadł, wypowiedział umowę lub którego wierzyciel wypowiedział umowę spółki, mogą oni podjąć uchwałę o kontynuacji spółki bez tych osób. Uchwała, co do zasady, musi zapaść jednomyślnie. Uzgodnienie tej kwestii może wynikać także z umowy spółki.