Grzegorczyk Tomasz, Procedowanie w sprawie wniesionego zażalenia na postanowienie sądu

Procedowanie w sprawie wniesionego zażalenia na postanowienie sądu

Zażalenie jest środkiem względnie suspensywnym i względnie dewolutywnym. To drugie oznacza, że zażalenie w ogóle nie musi dotrzeć do instancji odwoławczej. Jest to cecha szczególna tego środka (wyróżniająca ten środek odwoławczy; zob. J. Grajewski, Względna dewolutywność zażalenia w świetle przepisów kodeksu postępowania karnego z 1997 roku (w:) Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności - księga ku czci Prof. St. Waltosia, Warszawa 2000, s. 720–727; K. Marszał, Problematyka względnej dewolutywności zażalenia w procesie karnym, St. Praw. 2003, nr 2, s. 125–150; K. Marszał: Względna dewolutywność zażalenia w postępowaniu przygotowawczym, Prok. i Pr. 2003, nr 9).

Z dniem 1 lipca 2015 roku Rozdział 50. kodeksu postępowania karnego nosi tytuł "Zażalenie i sprzeciw". Zmieniono też przepisy art. 460 k.p.k., art. 461 k.p.k. oraz 466 k.p.k. Jednakże zmiany dotyczą głównie kwestii związanych ze wskazaną zmianą tytułu przedmiotowego rozdziału, a więc i wprowadzenia do procesu referendarza sądowego i w konsekwencji środka zaskarżenia w postaci sprzeciwu (zob. nowy art. 93a k.p.k.). Zaś z dniem 15 kwietnia 2016 roku znowelizowano przepisy art. 461 k.p.k. oraz art. 464 k.p.k. dotyczące odpisów zażalenia oraz udziału stron w posiedzeniach zażaleniowych.

Zażalenie jest środkiem względnie suspensywnym i względnie dewolutywnym. To pierwsze pojęcie oznacza, że przez samo złożenie zażalenia nie jest wstrzymane wykonanie zaskarżonego nim orzeczenia, chyba że jest wyraźne ustawowe odstępstwo od tej zasady (np. zażalenie na karę porządkową aresztowania - art. 290 § 3 k.p.k.). Jednakże suspensywność może wynikać z samej istoty postanowienia (np. o stwierdzeniu niewłaściwości i przekazaniu sprawy do innego sądu). W doktrynie wskazuje się, że jest jednak i druga strona suspensywności względnej, bowiem organ może wstrzymać wykonalność zaskarżonego postanowienia czy zarządzenia, jeżeli jest możliwe takie wstrzymanie. Wskazuje się, że nie jest to możliwe np. przy uchyleniu tymczasowego aresztowania, gdyż de facto oznaczałoby to decyzję o stosowaniu tego środka zapobiegawczego (zob. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - komentarz, Warszawa 2008, passim).

Szerzej zob. Wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia.