Goldiszewicz Agnieszka, Prawo do informacji akcjonariusza w spółce komandytowo-akcyjnej

Prawo do informacji akcjonariusza w spółce komandytowo-akcyjnej

W spółce komandytowo-akcyjnej, tak samo jak w spółce akcyjnej akcjonariuszom nie przysługuje indywidualne prawo kontroli. Dla ustalenia przedmiotowego zakresu uprawnień akcjonariuszy w tym względzie znaczenie mieć będą art. 428 i 429 k.s.h. Przepis art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h. odsyła bowiem do odpowiedniego stosowania regulacji o spółce akcyjnej w sprawach niewymienionych w dziale o spółce komandytowo-akcyjnej i w art. 126 § 1 pkt 1 k.s.h. Daje to podstawę do przyjęcia, że w zakresie praw i obowiązków akcjonariuszy będą miały zastosowanie przepisy o spółce akcyjnej.

W art. 428–429 k.s.h. przewidziane zostało prawo do informacji, które stanowi jedynie namiastkę uprawnień kontrolnych przysługujących akcjonariuszom. Wspólnicy ci są bowiem pozbawieni prawa do przeglądania ksiąg i dokumentów, żądania przygotowania bilansu itp. Mają oni natomiast prawo do informacji w jednej z form: ustawowej (art. 428 w zw. z art. 126 k.s.h.) bądź sądowej (art. 429 w zw. z art. 126 k.s.h.) (tak: A. Kidyba, Komentarz do art. 142 k.s.h., LEX/el. 2013; M. Spyra [w:] S. Włodyka (red.), System prawa handlowego. Prawo spółek handlowych, t. 2a, Warszawa 2007, s. 836).

W spółce komandytowo-akcyjnej, w której ustanowiona została rada nadzorcza, akcjonariusze, którzy mają także status komplementariusza zostają wyłączeni od wpływu na jej skład jak również sami nie mogą być jej członkami (art. 142 § 3–4 k.s.h.) (A. Kidyba, Nadzór w spółce komandytowo-akcyjnej (ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji, gdy nie powołano rady nadzorczej), Rejent 2003, nr 6, s. 97). Podwójny status nie stanowi ograniczenia w sytuacji, w której wspólnik taki byłby wyłączony od prowadzenia spraw spółki lub reprezentacji (art. 142 § 5 k.s.h.).

W przypadku spółki komandytowo-akcyjnej, w której nie została ustanowiona rada nadzorcza nie do końca znajduje zastosowanie reguła, wynikająca z art. 142 § 3 k.s.h., że nie można być jednocześnie nadzorującym i nadzorowanym.

W takiej sytuacji przyjąć należy, że uzyskanie statusu komplementariusza-akcjonariusza daje uprawnienia normalnie przysługujące w tym zakresie zarówno komplementariuszowi, jak i akcjonariuszowi. Oznacza to, że wspólnik o podwójnym statusie może realizować prawo do informacji na walnym zgromadzeniu i poza nim, jak również prawo kontroli co najmniej w zakresie przewidzianym art. 38 § 2 k.s.h.