Jabłoński Andrzej, Potrącenie z wynagrodzenia za zgodą pracownika

Potrącenie z wynagrodzenia za zgodą pracownika

Wynagrodzenie za pracę jest szczególnym świadczeniem, które podlega ochronie. Ochrona wynagrodzenia za pracę wyraża się m.in. w ograniczeniu możliwości dokonywania potrąceń z tego świadczenia. Ze względu na pełnioną funkcję alimentacyjną wynagrodzenie za pracę podlega szczególnej ochronie prawnej. Ochrona ta ustanowiona została m.in. w przepisach art. 84–91 k.p. Celem tej ochrony jest stworzenie pracownikowi gwarancji, że otrzyma wynagrodzenia regularnie, we właściwym terminie i formie oraz w należnej wysokości. Jednym z przejawów tej ochrony jest zakaz dokonywania potrąceń z wynagrodzenia, za wyjątkiem sytuacji enumeratywnie wymienionych w art. 87 k.p. Inne wierzytelności niż wymienione w art. 87 k.p. mogą być potrącane jedynie za zgodą pracownika, na zasadach określonych w art. 91 k.p., co zostanie przedstawione w niniejszej procedurze.

Wynagrodzenie za pracę jest szczególnym świadczeniem, które podlega ochronie. Ochrona wynagrodzenia za pracę wyraża się m.in. w ograniczeniu możliwości dokonywania potrąceń z tego świadczenia. Z wynagrodzenia mogą być potrącane bez zgody pracownika jedynie wierzytelności enumeratywnie wymienione w art. 87 k.p. Inne wierzytelności mogą być potrącane z  wynagrodzenia tylko za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie.

Wierzytelność, która ma zostać potrącona, musi istnieć w chwili wyrażenia zgody przez pracownika. Nie może to być wierzytelność potencjalna, która może powstać w przyszłości. Zgoda pracownika na potrącenie nie może być blankietowa, lecz musi dotyczyć konkretnej, istniejącej wierzytelności (wyrok NSA w Warszawie z dnia 21 grudnia 2005 r., I OSK 461/05). Pracownik musi mieć pełną świadomość nie tylko istnienia tej wierzytelności, ale też jej wysokości i okoliczności, w jakich powstała. Wyrażenie zgody przez pracownika na dokonywanie potrąceń bez tej świadomości, jest nieważne i nieskuteczne (wyrok SN z dnia 5 maja 2004 r., I PK 529/03, Pr. Pracy, 2004, nr 10, s. 35).

W szczególności, jak wskazał SN w uchwale z dnia 4 października 1994 r., I PZP 41/94, OSNP 1995, nr 5, poz. 63, wyrażenie przez pracownika, na podstawie art. 91 k.p. w umowie o wspólnej odpowiedzialności materialnej, zgody na potrącanie przez zakład pracy z wynagrodzenia za pracę należności z tytułu niedoborów, które mogą się ujawnić w przyszłości w wyniku inwentaryzacji - jest nieważne.

Ważność zgody pracownika na potrącenie z jego wynagrodzenia zależy od istnienia długu wobec pracodawcy. Pracodawca przedkłada pracownikowi do potrącenia swoją wierzytelność, wskazując jej wysokość oraz tytuł (okoliczność powstania).