Wiśniewski Jarosław T., Postępowanie w sprawie z powództwa właściciela o wydanie oznaczonej rzeczy w związku z zarzutem pozwanego nadużycia przez powoda prawa (art. 222 § 1 i art. 5 k.c.)

Postępowanie w sprawie z powództwa właściciela o wydanie oznaczonej rzeczy w związku z zarzutem pozwanego nadużycia przez powoda prawa (art. 222 § 1 i art. 5 k.c.)

Niniejszy schemat opisuje materialnoprawne kwestie związane z podniesionym na podstawie art. 5 k.c. przez pozwanego zarzutem nadużycia prawa przez powoda, który dochodzi roszczenia windykacyjnego. Pozostałym aspektom związanym z powództwem windykacyjnym poświęcony jest zaś schemat o charakterze ogólnym: Postępowanie w sprawie z powództwa o wydanie oznaczonej rzeczy (art. 222 § 1 k.c.).

Wynikające z art. 222 § 1 k.c. i skierowane w pozwie żądanie właściciela rzeczy, aby osoba, która faktycznie włada rzeczą wydała ją, określa się mianem powództwa windykacyjnego.

Żądanie pozwu, którego przedmiotem jest wydanie rzeczy, powinno zawierać:

– określenie rzeczy w sposób umożliwiający jej identyfikację; w wypadku nieruchomości wskazane jest podanie adresu jej położenia, a także numeru księgi wieczystej bądź zbioru dokumentów; w wypadku rzeczy ruchomych pomocne może być wskazanie numeru indywidualizującego (numeru seryjnego, numeru rejestracyjnego pojazdu itp.); przedmiotem roszczenia windykacyjnego może być nie tylko cała rzecz, ale także jej część (np. niewyodrębniony lokal w budynku), albo zbiór rzeczy (np. księgozbiór, stado owiec itp.); przedmiotem roszczenia windykacyjnego mogą być również poszczególne rzeczy wchodzące w skład przedsiębiorstwa, natomiast nie może być nim samo przedsiębiorstwo (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2000 r., III CKN 633/98, LEX nr 50709 oraz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2010 r., IV CSK 118/10, OSNC-ZD 2011, nr 2, poz. 41),

– sformułowane żądanie, aby pozwany wydał rzecz powodowi,

– powołanie się w uzasadnieniu na prawo własności; uprawnienie do żądania wydania rzeczy nie przysługuje bowiem wyłącznie właścicielowi, lecz może wynikać przykładowo z faktu utraty posiadania (art. 344 k.c.) czy ze stosunku obligacyjnego, np. najmu (zob. art. 675 § 1 k.c.).

Ponieważ sprawa z powództwa windykacyjnego jest sprawą o prawa majątkowe w pozwie należy podać wartość przedmiotu sporu (art. 19 § 2 oraz art. 126¹ § 1 k.p.c.). W sprawach o wydanie ruchomości wartością przedmiotu sporu jest rynkowa wartość rzeczy. Natomiast w sprawach o wydanie nieruchomości wartość przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do rodzaju nieruchomości i sposobu korzystania z niej, sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi najmu lub dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości (art. 23² k.p.c.).

Pozew podlega opłacie stałej w wysokości określonej w art. 13 ust. 1 u.k.s.c. w wypadku wartości przedmiotu sporu nie wyższej niż 20.000 zł, a gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa wskazaną sumę podlega opłacie stosunkowej w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, nie wyższej jednak niż 200.000 zł (art. 13 ust. 2 u.k.s.c.). Jedynie w wypadku, gdy powództwo dotyczy lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, pobiera się opłatę stałą w wysokości 200 zł (art. 27 pkt 11 u.k.s.c.).

Niezbędne koszty procesu strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego obejmują oprócz kosztów sądowych oraz kosztów nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony, także wydatki oraz wynagrodzenie jednego adwokata lub radcy prawnego (art. 98 § 3 i art. 99 k.p.c.). Wysokość minimalnej stawki wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego, a w razie udzielenia pomocy prawnej z urzędu – maksymalnej opłaty, w wypadku spraw z powództwa windykacyjnego, zależy od tego jakiej rzeczy dotyczy żądanie.

W wypadku spraw dotyczących ruchomości zależą one od wartości przedmiotu sprawy i w wypadku adwokatów określa się je według reguł wynikających z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1800) bądź z § 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1801), a w wypadku radców prawnych określa się według reguł wynikających z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)) bądź z § 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)).

W wypadku nieruchomości stawki wynagrodzenia są znacznie bardziej zróżnicowane.

W sprawach o opróżnienie lokalu mieszkalnego stawki minimalne wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego oraz opłaty maksymalne za udzielenie pomocy prawnej z urzędu wynoszą 480 zł (w wypadku adwokatów - przepis § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1800) bądź przepis § 13 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1801), a w wypadku radców prawnych - przepis § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)) bądź przepis § 13 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804))

W sprawach o wydanie nieruchomości rolnej stawki minimalne oraz opłaty maksymalne wynoszą 720 zł (w wypadku adwokatów - przepis § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1800) bądź przepis § 13 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1801), a w wypadku radców prawnych - przepis § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)) bądź przepis § 13 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)).

Natomiast w sprawach o wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu mieszkalnego stawki minimalne obliczane są od wartości sześciomiesięcznego czynszu (w wypadku adwokatów - przepis § 2 w zw. z § 7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1800) bądź przepis § 8 w zw. z § 13 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1801), a w wypadku radców prawnych - przepis § 2 w zw. z § 7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)) bądź przepis § 8 w zw. z § 13 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)).