Wiśniewski Jarosław T., Postępowanie w sprawie z powództwa o przywrócenie utraconego posiadania

Postępowanie w sprawie z powództwa o przywrócenie utraconego posiadania

Legitymowanym czynnie do wytoczenia powództwa posesoryjnego, a więc realizującego wynikające z art. 344 § 1 k.c. roszczenie o przywrócenie utraconego posiadania, jest każdy posiadacz (zarówno samoistny, jak i zależny).

Ochrona posesoryjna nie przysługuje natomiast dzierżycielowi, a więc osobie, która władała faktycznie rzecz za kogoś innego (art. 338 k.c.). Roszczenie z art. 344 § 1 k.c. nie przysługuje więc przykładowo wykonawcy robót budowlanych, gdyż nie jest on posiadaczem terenu (placu) budowy przekazanego mu przez inwestora (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 grudnia 1990 r., I CR 750/90, OSNC 1992, nr 5, poz. 81).

Roszczenie o przywrócenie utraconego posiadania można kierować nie tylko wobec naruszyciela, a również przeciwko osobie, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, a więc osobie, która zyskała w wyniku naruszenia wprost lub pośrednio, doraźnie albo dopiero w pewnej perspektywie czasowej. Inicjatywa, wola, a nawet wiedza tej osoby pozostaje bez znaczenia, podobnie jak poczucie odniesionej korzyści, chodzi bowiem o korzyść w kategoriach obiektywnych (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 24 czerwca 1993 r., III CZP 82/93, OSNC 1994, nr 1, poz. 11).

Żądanie pozwu, którego przedmiotem jest przywrócenie utraconego posiadania, powinno zawierać:

– określenie rzeczy w sposób umożliwiający jej identyfikację; w wypadku nieruchomości wskazane jest podanie jej lokalizacji, a także numeru księgi wieczystej bądź zbioru dokumentów; w wypadku rzeczy ruchomych pomocne może być wskazanie numeru indywidualizującego (numeru seryjnego, numeru rejestracyjnego pojazdu itp.);

– sformułowane żądanie, aby pozwany wydał rzecz powodowi,

– powołanie w się w uzasadnieniu na fakt posiadania i jego naruszenia; powództwo o ochronę naruszonego posiadania nie może bowiem opierać się na prawie podmiotowym powoda; wyraźne określenie, że podstawą powództwa jest fakt naruszenia posiadania jest istotny, gdyż uprawnienie do żądania wydania rzeczy przysługuje zwykle właścicielowi (art. 222 § 1 k.c.), a może wynikać także ze stosunku obligacyjnego, np. najmu (zob. art. 675 § 1 k.c.).

Pomimo że sprawa z powództwa posesoryjnego jest sprawą o prawa majątkowe w pozwie nie trzeba podawać wartości przedmiotu sporu, albowiem nie zależy od niej właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność środka odwoławczego (art. 126¹ § 1 k.p.c.). Właściwym rzeczowo do rozpoznania sprawy jest bowiem zawsze sąd rejonowy (art. 17 pkt 4 k.p.c.), pozew podlega opłacie stałej w wysokości 200 zł (art. 27 pkt 7 u.k.s.c.), a skarga kasacyjna jest niedopuszczalna (art. 398² § 2 pkt 1 k.p.c.).

Wartość przedmiotu sprawy nie ma również wpływu na wysokość minimalnej stawki wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego, bądź opłaty maksymalnej w wypadku udzielenia pomocy prawnej z urzędu, która jest stała i wynosi 320 zł (w wypadku adwokatów - przepis § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1800) bądź przepis § 11 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1801), a w wypadku radców prawnych - przepis § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)) bądź § 11 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1804)).