Przybysz Piotr, Postępowanie w sprawie wyłączenia rzeczy spod egzekucji w egzekucji należności pieniężnych

Postępowanie w sprawie wyłączenia rzeczy spod egzekucji w egzekucji należności pieniężnych

Egzekucja powinna być skierowana do majątku zobowiązanego. Nie można wykluczyć, że organ egzekucyjny lub egzekutor (poborca skarbowy), dokonując czynności egzekucyjnych, zajmie rzeczy lub prawa majątkowe, do których rości sobie prawa osoba trzecia. Dopuszczalne jest bowiem zajęcie wszystkich ruchomości zobowiązanego znajdujących się zarówno w jego władaniu, jak i we władaniu innej osoby, jeżeli nie zostały wyłączone spod egzekucji lub od niej zwolnione. Organ egzekucyjny (pracownik organu egzekucyjnego dokonujący zajęcia) nie jest ani zobowiązany, ani uprawniony do badania, czy zobowiązany ma tytuł do rzeczy, którą dysponuje. Nawet uzyskanie przez pracownika organu egzekucyjnego dokonującego zajęcia informacji o prawach osób trzecich nie zwalnia go z dokonania zajęcia. Zobowiązany nie może więc skutecznie zasłaniać się argumentem, że zajęta ruchomość do niego nie należy. Pracownikowi obsługującemu organ egzekucyjny nie służy prawo do rozstrzygania o słuszności roszczenia osób trzecich do zajętej ruchomości lub prawa majątkowego (por wyrok NSA z dnia 25 lutego 2020 r., II FSK 1130/18, LEX nr 3043532).

W tego rodzaju sytuacji podmiotowi zainteresowanemu (osobie trzeciej) przysługuje prawo żądania wyłączenia zajętej rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji (art. 38 § 1 u.p.e.a.). W przypadku odmowy wyłączenia osoba zainteresowana może wnieść zażalenie na postanowienie o odmowie wyłączenia lub wnieść do sądu powszechnego powództwo w trybie art. 842 k.p.c. o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji administracyjnej (powództwo ekscydencyjne). Powództwo takie można wnieść również po wydaniu przez organ odwoławczy postanowienia w sprawie zwolnienia spod egzekucji (art. 40 § 2 u.p.e.a.).

Przepisy dotyczące wyłączenia zajętej rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji stosuje się odpowiednio w przypadku zgłoszenia roszczeń do rzeczy lub praw majątkowych zajętych w celu zabezpieczenia (art. 38 § 4 u.p.e.a.).

Organ egzekucyjny oraz egzekutor (poborca skarbowy) są uprawnieni do zajęcia rzeczy lub prawa majątkowego znajdującego się w posiadaniu zobowiązanego. Nie można zatem wykluczyć, że organ egzekucyjny lub egzekutor (poborca skarbowy), dokonując czynności egzekucyjnych, zajmie rzeczy lub prawa majątkowe, do których rości sobie prawa osoba trzecia.

W sytuacji, gdy zobowiązany miał świadomość, że zajęte rzeczy lub prawa majątkowe nie stanowiły jego własności, lecz własność osoby trzeciej, powinien o fakcie zajęcia powiadomić taką osobę, której prawa majątkowe zostały naruszone, żeby mogła ona ewentualnie wystąpić do organu egzekucyjnego ze stosownym wnioskiem o wyłączenie ruchomości spod egzekucji (wyrok NSA z dnia 29 lipca 2020 r., II FSK 1646/18, LEX nr 3047852).

Podmiotem zainteresowanym wyłączeniem rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji może być wyłącznie osoba trzecia - ten, kto nie został wskazany w tytule wykonawczym jako zobowiązany albo kto nie wykonuje praw zobowiązanego.

Żądanie wyłączenia spod egzekucji powinno być złożone w terminie czternastu dni od dnia uzyskania wiadomości o czynności egzekucyjnej skierowanej do tej rzeczy lub tego prawa.