Niewiadomski Zygmunt, Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko pochodzącego z terytorium RP uchwalanych lub zmienianych dokumentów strategicznych

Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko pochodzącego z terytorium RP uchwalanych lub zmienianych dokumentów strategicznych

Podstawę prawną postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko stanowi ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2018r., poz. 2081 z późn. zm.) - dalej u.o.o.ś. Ponadto obowiązki Polski w zakresie przeprowadzania transgranicznych ocen oddziaływania na środowisko określa także Konwencja EKG ONZ o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym (Dz. U. z 1999 r. Nr 96, poz. 1110), sporządzona w Espoo dnia 25 lutego 1991 r. (tzw. Konwencja z Espoo) oraz umowy bilateralne zawarte na jej podstawie z Niemcami i Litwą. Przesłanką przesądzającą o konieczności przeprowadzenia procedury jest stwierdzenie możliwości wystąpienia znaczącego oddziaływania o charakterze transgranicznym.

Postępowanie transgraniczne przeprowadza się z urzędu, po stwierdzeniu możliwości wystąpienia znaczącego oddziaływania transgranicznego, a także na wniosek państwa narażonego na znaczące oddziaływanie transgraniczne.

Procedura jest przeprowadzana zarówno w ramach przyjmowania dokumentów strategicznych, jak i ich zmiany.

Polski ustawodawca nie definiuje pojęcia „oddziaływania transgranicznego”. Zatem treści tego pojęcia należy poszukiwać w Konwencji z Espoo, która w art. 1 pod pojęciem oddziaływania transgranicznego każe rozumieć jakiekolwiek oddziaływanie, niemające wyłącznie charakteru globalnego, na terenie podlegającym jurysdykcji Strony (Konwencji), spowodowane planowaną działalnością, której fizyczna przyczyna jest w całości lub częściowo położona na terenie podlegającym jurysdykcji innej Strony (Konwencji). Ta sama umowa międzynarodowa definiuje pojęcie „oddziaływania” jako jakikolwiek skutek planowanej działalności dla środowiska z uwzględnieniem: zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, flory, fauny, gleby, powietrza, wody, klimatu, krajobrazu i pomników historii lub innych budowli albo wzajemnych oddziaływań między tymi czynnikami; obejmuje ono również skutki dla dziedzictwa kultury lub dla warunków społeczno-gospodarczych spowodowane zmianami tych czynników. Natomiast pojęcie „planowanej działalności” każe rozumieć jako każdą działalność lub każdą większą zmianę działalności, będącą przedmiotem decyzji właściwego organu, zgodnie z mającą zastosowanie procedurą krajową.

Na uwagę zasługuje okoliczność, iż możliwość wystąpienia kwalifikowanej formy oddziaływania, czyli o charakterze znaczącym, stanowi przesłankę wdrożenia procedury. O wszczęciu procedury rozstrzyga organ opracowujący dokument strategiczny.

Organ opracowujący dokument strategiczny, stwierdziwszy możliwość wystąpienia znaczącego transgranicznego oddziaływania w wyniku realizacji dokumentu, niezwłocznie informuje o tym fakcie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (GDOŚ), przekazując równocześnie projekt dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Pojęcie „niezwłocznie” jako zwrot niedookreślony winno być rozumiane jako bez zbędnej zwłoki, tak szybko, jak to jest możliwe.