Piaskowska Olga Maria, Postępowanie w sprawie o ustalenie obowiązku alimentacyjnego dzieci względem rodziców

Postępowanie w sprawie o ustalenie obowiązku alimentacyjnego dzieci względem rodziców

Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 24 lutego 2011 r., III CZP 134/10, LEX nr 707477: „konkretny obowiązek alimentacyjny powstaje natomiast w razie spełnienia się ustawowych przesłanek alimentacji. W ramach tego stosunku zobowiązaniowego między określonymi indywidualnie osobami, uprawnionemu przysługuje roszczenie o alimenty (wierzytelność), a zobowiązany - dłużnik ma obowiązek spełnić odpowiadające mu świadczenie alimentacyjne (dług)”. Obowiązek alimentacyjny obciąża zatem także dzieci względem rodziców, o ile istnieją ustawowe przesłanki alimentacji (art. 133 k.r.o.).

Obowiązek alimentacyjny dzieci względem rodziców to nie tylko obowiązek dostarczania środków finansowych, niezbędnych do utrzymania. Przez obowiązek alimentacyjny dostarczanie środków utrzymania przewidziany w art. 128 i 133 § 2 k.r.o., rozumieć należy obowiązek zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej potrzebującej alimentacji; obowiązek ten może polegać również na dostarczeniu osobie znajdującej się w niedostatku mieszkania, opieki lekarskiej i domowej (por. wyrok SN z dnia 6 maja 1967 r., III CR 422/66, LEX nr 6157).

Należy wskazać, że obowiązek ten obciąża rodziców bez względu na relacje, jakie łączą ich z rodzicami, a także fakt, czy rodzice (lub jeden z nich) zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej. Te okoliczności mogą mieć jednak znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Dzieci zobowiązane do wykonywania obowiązku alimentacyjnego powinny go wypełniać bez konieczności interwencji sądu.

Rodzeństwo obciąża obowiązek alimentacyjny wobec rodziców w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym (art. 129 § 2 k.r.o.). Z reguły jednak, jeżeli jedno z dzieci wykonuje obowiązki alimentacyjne względem rodziców, rodzice nie decydują się na wystąpienie na drogę postępowania względem pozostałego rodzeństwa. Należy bowiem mieć na uwadze, że fakt wykonywania bądź braku wykonywania świadczeń alimentacyjnych wynika z reguły z relacji rodzinnych.