Izydorczyk Jacek, Postępowanie w przedmiocie udostępnienia MTK dokumentu lub innego dowodu zawierających informacje, których ujawnienie mogłoby zagrażać bezpieczeństwu RP

Postępowanie w przedmiocie udostępnienia MTK dokumentu lub innego dowodu zawierających informacje, których ujawnienie mogłoby zagrażać bezpieczeństwu RP

Rozdział 66e kodeksu postępowania karnego zawiera także rozwiązania (art. 611m–611o k.p.k.) w zakresie prowadzenia uzgodnień i konsultacji z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dotyczących wykonywania wniosków sprzecznych z polskim porządkiem prawnym, czy też dotyczących dokumentów podlegających szczególnej ochronie w Polsce. Ogólną regułą przyjętą w tym zakresie jest dążenie do uzyskania porozumienia co do wykonania wniosku oraz założenie ostateczności odmowy wykonania wniosku (wynikające z art. 93 ust. 4 Statutu MTK oraz art. 72 Statutu MTK). Przyjęte rozwiązania są konsekwencją regulacji statutowych, które w szczegółowy sposób normują problematykę dopuszczalności odmowy wykonania wniosku, przewidując nieco inne (znacznie ograniczone) niż tradycyjne podstawy odmowy oraz procedury związane z realizacją wniosków o pomoc prawną. W szczególności chodzi tu o wprowadzenie konieczności prowadzenia długotrwałych ustaleń między stronami, zmierzających do poszukiwania sposobu wykonania wniosku. Zob. J. Izydorczyk, P. Wiliński, Międzynarodowy Trybunał Karny, Kraków 2004 r.; M. Królikowski, P. Wiliński, J. Izydorczyk, Podstawy prawa karnego międzynarodowego, Warszawa 2008.

Sytuację takiego żądania MTK przewiduje kodeks postępowania karnego w art. 611o § 1–2. W sytuacji, gdy wniosek Trybunału dotyczy udostępnienia dokumentu lub innego dowodu zawierającego informacje, których ujawnienie mogłoby zagrażać bezpieczeństwu Polski, sąd lub prokurator nie rozstrzyga w przedmiocie wniosku i przekazuje akta sprawy Ministrowi Sprawiedliwości. Zob. M. Królikowski, P. Wiliński, J. Izydorczyk, Podstawy prawa karnego międzynarodowego, Warszawa 2008.

Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z właściwym organem dokonuje ustaleń z Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Zob. M. Królikowski, P. Wiliński, J. Izydorczyk, Podstawy prawa karnego międzynarodowego, Warszawa 2008.

Szczegółową procedurę dokonywania ustaleń między państwem wezwanym a MTK przewidziano w art. 72 Statutu MTK, zgodnie z którym działania zmierzające do wykonania wniosku mogą objąć:

1) zmianę lub sprecyzowanie wniosku;

2) określenie przez Trybunał przydatności wymaganej informacji lub dowodu, lub stwierdzenie, czy dowód, choć uznany za przydatny, mógłby zostać uzyskany lub został uzyskany ze źródła innego niż to państwo;

3) uzyskanie informacji lub dowodu z innego źródła lub w innej formie; lub

4) porozumienie co do warunków, na których pomoc mogłaby zostać udzielona, włącznie między innymi z przedstawieniem streszczeń lub zmian redakcyjnych, ograniczeniem zakresu ujawnienia, prowadzeniem postępowania in camera lub ex parte oraz zastosowaniem innych środków ochronnych.

Należy też pamiętać, że Trybunał zapewnia poufność otrzymanych dokumentów i informacji, ale jedynie wtedy, gdy nie przemawiają przeciwko temu względy postępowania (art. 93 ust. 8 lit. a Statutu MTK); możliwe jest też przekazanie dokumentów Prokuratorowi Trybunału z zastrzeżeniem poufności, co oznacza, że może on wówczas wykorzystać je tylko w celu uzyskania nowych dowodów (art. 93 ust. 8 lit. b Statutu MTK). Zob. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa 2008, s. 1345.