Piaskowska Olga Maria, Postępowanie o zezwolenie rodzicom na dokonanie czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka

Postępowanie o zezwolenie rodzicom na dokonanie czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka

W myśl art. 101 § 3 k.r.o. rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Rodzice mogą dokonywać czynności przekraczających granice zarządu zwykłego jednoosobowo - zawsze jest jednak wymagane zezwolenie sądu (za wyjątkiem jednak czynności wskazanych przez sąd na podstawie przepisu § 2 znowelizowanego art. 104 k.r.o.).

Jak słusznie wskazuje się w doktrynie, kryteria zakwalifikowania danej czynności do przekraczających zakres zwykłego zarządu, nawiązują do ustalonych w tej mierze poglądów wypracowanych nie tylko na gruncie prawa rodzinnego, ale także w prawie rzeczowym.

Powszechnie, w judykaturze i doktrynie, do czynności przekraczających ramy zwykłego zarządu, zalicza się w szczególności: nabycie, zbycie, zrzeczenie się lub istotne obciążenie nieruchomości oraz praw o większej wartości. W judykaturze i doktrynie wskazano także przykłady czynności przekraczających ramy zwykłego zarządu majątkiem dziecka. Zalicza się do nich:

1) występowanie w sprawach o „podział majątku wspólnego, w którym partycypują jako spadkobiercy dzieci” (por. wyrok SN z dnia 19 maja 2005 r., V CK 648/04, LEX nr 380939);

2) zrzeczenie się dziedziczenia, odrzucenie spadku, przyjęcie spadku wprost (por. J. Ignatowicz, Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, red. J. Pietrzykowski, Warszawa 1993, s. 501);

3) zawarcie w imieniu małoletniego dziecka umowy spółki cywilnej (por. wyrok NSA Oddział Zamiejscowy w Poznaniu z dnia 8 kwietnia 1997 r., II SA/Po 1438/96, Pr. Gosp. 1998, nr 1, s. 31);

4) decyzja o likwidacji książeczki mieszkaniowej małoletniego i pozbawienia go prawa do premii gwarancyjnej (por. wyrok SN z dnia 23 listopada 1995 r., I C 172/94, Pr. Bank. 1997, nr 4, s. 83);

5) wypłata znacznej kwoty z rachunku dziecka (wyrok SN z dnia 16 listopada 1982 r., I CR 234/82, LEX nr 8486).

Przyjmuje się natomiast, że nie przekracza zakresu zwykłego zarządu, przyjęcie darowizny nieruchomości „w stanie wolnym od zobowiązań wobec darczyńcy lub osób trzecich” (uchwała z dnia 30 kwietnia 1977 r., III CZP 73/76, OSNCP 1978, nr 2, poz. 19) ani przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza (por. J. Ignatowicz [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, red. J. Pietrzykowski, Warszawa 1993, s. 501).

Zezwolenia udziela sąd na wniosek, który może być złożony przez każde z rodziców.

Jeżeli wniosek został złożony przez jednego z rodziców, drugi jest uczestnikiem postępowania.