Kidyba Andrzej, Postępowanie konwokacyjne w spółce akcyjnej

Postępowanie konwokacyjne w spółce akcyjnej

Procedura przedstawia przebieg postępowania konwokacyjnego, którego celem jest ochrona wierzycieli w przypadku obniżenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej.

W wielu przypadkach obniżenie kapitału zakładowego niesie ze sobą pewne zagrożenie dla wierzycieli. Zasadą jest w związku z tym, że powinno się uruchomić procedurę konwokacyjną - a więc należy zawiadomić wierzycieli o obniżeniu i dać im szansę na zabezpieczenie albo zaspokojenie swoich roszczeń w stosunku do spółki. Kodeks spółek handlowych przewiduje mimo to przypadki, w których procedura konwokacyjna może być pominięta. Należą tu sytuacje, w których:

1) pomimo obniżenia kapitału zakładowego, nie zwraca się akcjonariuszom wniesionych przez nich wkładów na akcje, ani też nie zostają oni zwolnieni od wniesienia wkładów na kapitał zakładowy, a równocześnie z jego obniżeniem następuje podwyższenie kapitału zakładowego co najmniej do pierwotnej wysokości w drodze nowej emisji, której akcje zostaną w całości opłacone, albo

2) obniżenie kapitału zakładowego ma na celu wyrównanie poniesionych strat lub przeniesienie określonych kwot do kapitału rezerwowego,

3) w przypadku określonym w przepisie art. 363 § 5 k.s.h. - jeżeli zarząd nie zbywa akcji własnych spółki w terminie, dokona ich niezwłocznego umorzenia bez zwoływania walnego zgromadzenia.

Procedury konwokacyjnej nie przeprowadza się również w sytuacjach uregulowanych w art. 360 k.s.h., a mianowicie:

1) gdy spółka umarza akcje własne nabyte nieodpłatnie w celu ich umorzenia (nie może to więc odnosić się do umorzenia automatycznego i przymusowego, gdyż zawsze następują za wynagrodzeniem; nie dotyczy to również umorzenia dobrowolnego za odpłatnością);

2) jeżeli wynagrodzenie akcjonariuszy akcji umorzonych ma być wypłacone wyłącznie z kwoty, która zgodnie z art. 348 § 1 może być przeznaczona do podziału, lub

3) gdy umorzenie następuje bez jakichkolwiek świadczeń na rzecz akcjonariuszy, z wyjątkiem przyznania im świadectw użytkowych.

W przypadku obniżenia kapitału zakładowego, zgodnie z art. 457 § 1 pkt 2 i 3 k.s.h. oraz w przypadku określonym w art. 360 § 2 k.s.h., kwoty uzyskane z obniżenia kapitału zakładowego przelewa się na osobny kapitał rezerwowy; kapitał ten może być wykorzystany jedynie na pokrycie strat. W przypadku, o którym mowa w art. 457 § 1 pkt 1 k.s.h., jeżeli o przeznaczeniu kwot uzyskanych z obniżenia kapitału zakładowego nie postanowiono w uchwale o obniżeniu kapitału, zwiększają one kapitał zapasowy.

W przypadkach obniżenia kapitału zakładowego, określonych w art. 457 § 1 pkt 2 i 3 k.s.h., wyłączenie stosowania procedury konwokacyjnej jest skuteczne tylko wówczas, gdy po obniżeniu kapitału zakładowego wysokość kapitału rezerwowego nie przekroczy 10% obniżonego kapitału zakładowego. Przy obliczaniu wysokości kapitału rezerwowego nie uwzględnia się tej jego części, w jakiej został on utworzony lub zwiększony w przypadkach określonych w art. 360 § 2 k.s.h.

O uchwalonym obniżeniu kapitału zakładowego zarząd niezwłocznie ogłasza, wzywając wierzycieli spółki do wniesienia roszczeń wobec spółki w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia ogłoszenia. Ogłoszenie powinno być zamieszczone w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.