Przybysz Piotr, Postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie egzekucji należności pieniężnych przez organ egzekucyjny będący równocześnie wierzycielem

Postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie egzekucji należności pieniężnych przez organ egzekucyjny będący równocześnie wierzycielem

Postępowanie egzekucyjne w administracji jest zespołem czynności procesowych oraz działań faktycznych podejmowanych przez organ egzekucyjny, wierzyciela oraz zobowiązanego, jak również przez inne podmioty, takie jak między innymi uczestnicy czynności egzekucyjnych oraz osoby trzecie, związanych ze stosowaniem przymusu wobec zobowiązanego oraz innych podmiotów, który to przymus ma służyć doprowadzeniu do uiszczenia egzekwowanej należności.

W przypadku, gdy organ egzekucyjny jest równocześnie wierzycielem, postępowanie egzekucyjne nabiera cech postępowania inkwizycyjnego (zob. Postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie egzekucji należności pieniężnych przez organ egzekucyjny będący równocześnie wierzycielem). Rozdzielenie funkcji wierzyciela oraz funkcji organu egzekucyjnego nadaje natomiast postępowaniu cechy postępowania kontradyktoryjnego - zobowiązany oraz wierzyciel toczą przed organem egzekucyjnym spór o sposób prowadzenia postępowania. Nie należy jednak pomniejszać znaczenia roli organu egzekucyjnego jako organu prowadzącego postępowanie.

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie egzekucji należności pieniężnych przez organ egzekucyjny będący równocześnie wierzycielem następuje zgodnie z art. 26 § 3a u.p.e.a. z chwilą:

1) nadania tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu tego tytułu do egzekucji administracyjnej, jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym;

2) wystawienia tytułu wykonawczego w przypadku przekształcenia zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne.

Ustawa stanowi również, że wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą wystąpienia któregokolwiek z poniższych zdarzeń:

1) doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;

2) doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;

3) podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny, jeżeli to podpisanie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;

4) wpisu w księdze wieczystej o wszczęciu egzekucji z nieruchomości lub złożenia wniosku o wpis o wszczęciu egzekucji z nieruchomości do zbioru dokumentów, jeżeli ten wpis lub to złożenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Wszczęcia egzekucji administracyjnej nie można utożsamiać z wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Egzekucja administracyjna jest bowiem wszczynana i prowadzona w ramach postępowania egzekucyjnego.

Organ egzekucyjny będący równocześnie wierzycielem po stwierdzeniu uchylania się zobowiązanego od wykonywania obowiązku dokonuje wymaganych czynności i wystawia tytuł wykonawczy. W omawianej sytuacji nie sporządza się wniosku o wszczęcie egzekucji.

W przypadku ponownego wszczęcia postępowania egzekucyjnego, które uprzednio zostało umorzone z przyczyny określonej w art. 59 § 2 u.p.e.a., organ egzekucyjny ponownie wszczyna egzekucję administracyjną, jeżeli ujawni majątek lub źródła dochodu zobowiązanego, z których jest możliwe wyegzekwowanie środków pieniężnych przewyższających koszty egzekucyjne (art. 61 § 1 u.p.e.a.). Nie wystawia się wówczas nowego tytułu wykonawczego, ale prowadzi się ponowne postępowanie egzekucyjne na podstawie dotychczasowego tytułu wykonawczego. Jeżeli jednak organ egzekucyjny właściwy do ponownego wszczęcia egzekucji administracyjnej nie posiada dotychczasowego tytułu wykonawczego, to organ egzekucyjny będący wierzycielem wydaje dalszy tytuł wykonawczy na podstawie art. 26c u.p.e.a. (zob. art. 61 § 4 u.p.e.a.).

Wierzyciel, jak również organ egzekucyjny będący równocześnie wierzycielem, wystawia kolejny tytuł wykonawczy w razie potrzeby:

1) zabezpieczenia na nieruchomości lub egzekucji z nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka - w przypadku gdy odpowiedzialność zobowiązanego za należność pieniężną i odsetki z tytułu niezapłacenia jej w terminie obejmuje majątek osobisty zobowiązanego i majątek wspólny;

2) egzekucji z przedmiotu hipoteki przymusowej - w przypadku przeniesienia tego przedmiotu na podmiot inny niż zobowiązany.

Zobowiązanemu nie doręcza się odpisu kolejnego tytułu wykonawczego (art. 26ca § 4 w związku z art. 26c § 4 u.p.e.a.).