Przybysz Piotr, Postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie egzekucji należności pieniężnych

Postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie egzekucji należności pieniężnych

Postępowanie egzekucyjne w administracji jest zespołem czynności procesowych oraz działań faktycznych podejmowanych przez organ egzekucyjny, wierzyciela oraz zobowiązanego, jak również przez inne podmioty, takie jak między innymi uczestnicy czynności egzekucyjnych oraz osoby trzecie, związanych ze stosowaniem przymusu wobec zobowiązanego oraz innych podmiotów, który to przymus ma służyć doprowadzeniu do uiszczenia egzekwowanej należności. Rozdzielenie funkcji wierzyciela oraz funkcji organu egzekucyjnego nadaje postępowaniu cechy postępowania kontradyktoryjnego - zobowiązany oraz wierzyciel toczą przed organem egzekucyjnym spór o sposób prowadzenia postępowania. Nie należy jednak pomniejszać znaczenia roli organu egzekucyjnego jako organu prowadzącego postępowanie.

W przypadku, gdy organ egzekucyjny jest równocześnie wierzycielem, postępowanie egzekucyjne nabiera cech postępowania inkwizycyjnego (zob. Postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie egzekucji należności pieniężnych przez organ egzekucyjny będący równocześnie wierzycielem).

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego następuje zgodnie z art. 26 § 3a u.p.e.a. z chwilą:

1) doręczenia wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej i tytułu wykonawczego organowi egzekucyjnemu, jeżeli wierzyciel nie jest jednocześnie organem egzekucyjnym;

2) nadania tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu tego tytułu do egzekucji administracyjnej, jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym;

3) wystawienia tytułu wykonawczego w przypadku przekształcenia zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne.

Ustawa stanowi również, że wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą wystąpienia któregokolwiek z poniższych zdarzeń:

1) doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;

2) doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;

3) podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny, jeżeli to podpisanie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;

4) wpisu w księdze wieczystej o wszczęciu egzekucji z nieruchomości lub złożenia wniosku o wpis o wszczęciu egzekucji z nieruchomości do zbioru dokumentów, jeżeli ten wpis lub to złożenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Wszczęcia egzekucji administracyjnej nie można utożsamiać z wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Egzekucja administracyjna jest bowiem wszczynana i prowadzona w ramach postępowania egzekucyjnego.

Wierzyciel po wystawieniu tytułu wykonawczego przesyła go organowi egzekucyjnemu wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji wobec zobowiązanego. Wniosek oraz tytuł wykonawczy powinny być przekazane do organu egzekucyjnego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli nie jest możliwe z przyczyn technicznych przekazanie tych dokumentów drogą elektroniczną, to mogą one być przekazane przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188 ze zm.), przez pracowników wierzyciela oraz inne upoważnione osoby lub organy (art. 26 § 1c u.p.e.a.).

W sprawie podmiotów uprawnionych do żądania wykonania w drodze egzekucji obowiązków poddanych egzekucji administracyjnej patrz art. 5 u.p.e.a.

Jednolity tytuł wykonawczy, zagraniczny tytuł wykonawczy oraz jednolity instrument również stanowią podstawę do wszczęcia egzekucji (art. 26 § 1a u.p.e.a.). Nie stosuje się do nich wszystkich przepisów dotyczących tytułu wykonawczego (zob. art. 26 § 1b u.p.e.a.; zob. również art. 26e § 5 u.p.e.a.).

Wierzyciel wraz z wnioskiem egzekucyjnym i tytułem wykonawczym przekazuje organowi egzekucyjnemu informacje w zakresie wskazanym w art. 26 § 1e u.p.e.a.

W przypadku ponownego wszczęcia postępowania egzekucyjnego, które uprzednio zostało umorzone z przyczyny określonej w art. 59 § 2 u.p.e.a., wierzyciel kieruje do organu egzekucyjnego wniosek o ponowne wszczęcie egzekucji administracyjnej, jeżeli ujawni majątek lub źródła dochodu zobowiązanego, z których jest możliwe wyegzekwowanie środków pieniężnych przewyższających koszty egzekucyjne (art. 61 § 1 u.p.e.a.). Stosowne informacje powinny być zawarte we wniosku wierzyciela o ponowne wszczęcie postępowania egzekucyjnego (art. 61 § 2 u.p.e.a.). Nie wystawia się wówczas nowego tytułu wykonawczego, ale prowadzi się ponowne postępowanie egzekucyjne na podstawie dotychczasowego tytułu wykonawczego. Jeżeli jednak organ egzekucyjny właściwy do ponownego wszczęcia egzekucji administracyjnej nie posiada dotychczasowego tytułu wykonawczego, to wierzyciel wydaje dalszy tytuł wykonawczy na podstawie art. 26c u.p.e.a. (zob. art. 61 § 4 u.p.e.a.).

Wierzyciel wystawia kolejny tytuł wykonawczy w razie potrzeby:

1) zabezpieczenia na nieruchomości lub egzekucji z nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka - w przypadku gdy odpowiedzialność zobowiązanego za należność pieniężną i odsetki z tytułu niezapłacenia jej w terminie obejmuje majątek osobisty zobowiązanego i majątek wspólny;

2) egzekucji z przedmiotu hipoteki przymusowej - w przypadku przeniesienia tego przedmiotu na podmiot inny niż zobowiązany.

Zobowiązanemu nie doręcza się odpisu kolejnego tytułu wykonawczego (art. 26ca § 4 w związku z art. 26c § 4 u.p.e.a.).