Wiśniewski Jarosław T., Postanowienie komornika o kosztach postępowania egzekucyjnego

Postanowienie komornika o kosztach postępowania egzekucyjnego

Ściągnięcie kosztów jest czynnością faktyczną, polegającą na pobieraniu kosztów wraz z dochodzonym roszczeniem bez potrzeby wcześniejszego wydawania postanowienia o ustaleniu kosztów.

Na koszty postępowania egzekucyjnego składają się:

– opłaty komornicze, których wysokość określają przepisy ustawy z dnia 22 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 770)),

– wydatki poniesione przez komornika sądowego, wymienione w art. 6 ustawy z dnia 22 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 770)),

– należności wierzyciela.

Wysokość kosztów powinna zostać oznaczona z rozbiciem na poszczególne rodzaje opłat i wydatków ze wskazaniem do jakiej wysokości i przez kogo zostały uiszczone. Uzasadnienie postanowienia powinno zawierać dokładne określenie sposobu obliczenia kosztów, czynności lub zdarzeń stanowiących podstawę ich ustalenia oraz wskazanie podstawy prawnej (art. 3 ustawy z dnia 22 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 770)).

Koszty postępowania egzekucyjnego ustala się wraz z ukończeniem postępowania egzekucyjnego (art. 770 § 2 k.p.c.). W związku z tym od postanowienia ustalającego koszty postępowania egzekucyjnego odróżnić należy wydawane na podstawie art. 21 ust. 1 albo ust. 1a ustawy z dnia 22 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 770) postanowienia ustalające wysokość opłat ściągniętych i należnych komornikowi. Wyjątkowo możliwe jest wydanie przez komornika postanowienia ustalającego wysokość kosztów egzekucyjnych przed zakończeniem postępowania egzekucyjnego. Gdy zachodzi konieczność sporządzenia planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji, to koszty egzekucji komornik ustala bowiem przed przystąpieniem do sporządzenia planu podziału, z wyjątkiem planu podziału, do którego stosuje się art. 1029 k.p.c., oraz z wyjątkiem podziału bieżąco uzyskiwanych w toku egzekucji sum, jeżeli wysokość sumy nie przekracza jednorazowo 2.000,00 zł (art. 770 § 3 k.p.c.). Dotyczy to m.in. kosztów związanych z czynnościami komornika w egzekucji z nieruchomości, które komornik ustala postanowieniem wydanym po uprawomocnieniu się postanowienia sądu o udzieleniu przybicia w celu uwzględnienia tych kosztów przy podziale sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości. Komornikowi należy się przy tym jedna opłata stosunkowa, niezależnie od liczby wierzycieli prowadzących egzekucję z nieruchomości (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2010 r., III CZP 71/10, OSNC 2011, nr 5, poz. 53). Opłata egzekucyjna obliczona od łącznej wartości wyegzekwowanych roszczeń nie może w takim wypadku przekroczyć kwoty 50.000 zł (art. 24 zd. drugie ustawy z dnia 22 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 770).

W razie konieczności przekazania sprawy innemu komornikowi w wypadku zbiegu egzekucji tych samych rzeczy, wierzytelności lub praw konieczne jest rozliczenie kosztów egzekucji (art. 773¹ § 3 k.p.c.), co oznacza potrzebę wydania postanowienia częściowego o ustaleniu kosztów egzekucyjnych.

Wysokość opłaty egzekucyjnej może podlegać miarkowaniu przez sąd na zasadach określonych w art. 48 ustawy z dnia 22 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 770).

Ustalając zakres i wysokość kosztów poniesionych przez wierzyciela, należy odpowiednio stosować przepisy o zwrocie o kosztów procesu, w szczególności art. 98 § 2 i art. 99 k.p.c. (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 lutego 1996 r., III CZP 17/96, LEX nr 24101 oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1995 r., III CZP 20/95, OSNC 1995, nr 5, poz. 83).

Wierzycielowi występującemu osobiście należy się więc zwrot kosztów przejazdu do kancelarii komornika albo na miejsce dokonywania czynności egzekucyjnych oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa, w wysokości nieprzekraczającej wynagrodzenia jednego adwokata (radcy prawnego).

Wierzycielowi reprezentowanemu przez adwokata (radcę prawnego) należy się zaś zwrot wynagrodzenia i wydatki jednego adwokata (radcy prawnego). Wynagrodzenie z tytułu zastępstwa prawnego nie może być przy tym wyższe niż stawka minimalna opłaty za czynności adwokackie albo radcowskie (art. 770 § 4 k.p.c.).

Zgodnie z art. 770 § 1 zd. trzecie k.p.c., od ustalonych kosztów postępowania egzekucyjnego nie należą się odsetki ustawowe za opóźnienie.

Egzekucja kosztów niezbędnych do celowego przeprowadzenia egzekucji jest dopuszczalna po wydaniu postanowienia o ich ustaleniu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 37/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 32). Od egzekucji kosztów należy więc odróżnić ściągnięcie kosztów, które jest czynnością faktyczną, dokonywaną bez potrzeby wcześniejszego wydawania postanowienia o ustaleniu kosztów. Jeżeli kwota ściągnięta wraz z egzekwowanym roszczeniem na pokrycie kosztów egzekucji przewyższa kwotę kosztów ustalonych w postanowieniu, komornik sądowy powinien zwrócić dłużnikowi nienależnie pobraną sumę w terminie 4 dni od ustalenia podstawy do zwrotu opłaty (art. 26 ustawy z dnia 22 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 770)). Jeżeli natomiast kwota ściągnięta z egzekwowanym roszczeniem na pokrycie kosztów egzekucji będzie niższa od kosztów ustalonych w postanowieniu, komornik sądowy przeprowadzi dalszą egzekucję w zakresie brakującej sumy kosztów.

Zasada unifikacji kosztów, czyli ściągania kosztów wraz z egzekwowanym świadczeniem, oznacza, że niedopuszczalne jest prowadzenie odrębnej egzekucji co do ustalonych kosztów.

Nie dotyczy to jednak kosztów egzekucji świadczeń niepieniężnych (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1990 r., III CZP 51/90, OSP 1991, z. 5, poz. 111), a także opłaty egzekucyjnej w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego, gdy obciąża ona wierzyciela, w szczególności gdy do umorzenia doszło na wniosek wierzyciela bądź na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 k.p.c. (art. 29 ustawy z dnia 22 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 770)).