Dauter Bogusław, Ponowny wniosek o wyłączenie sędziego

Ponowny wniosek o wyłączenie sędziego.

Wyłączenie sędziego, którego bezstronność w danej sprawie może budzić uzasadnioną wątpliwość, może nastąpić między innymi na wniosek strony. Ustawodawca w art. 19 p.p.s.a. nie zdefiniował tej przesłanki, stąd jej ocena musi być dokonywana w okolicznościach konkretnej sprawy. Tam, gdzie ocena wspomnianych okoliczności nie jest jednoznaczna, sąd podejmujący decyzję o wyłączeniu powinien zawsze kierować się zasadą tłumaczenia wszelkich wątpliwości na rzecz wyłączenia sędziego, a nie odwrotnie. Mimo takiego podejścia, w przypadku oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego, niekiedy dochodziło do jego ponownego składania przez stronę w złej wierze. Odniesienie się do takiego wniosku przez sąd wymagało powtórnego złożenia wyjaśnień przez sędziego objętego tym wnioskiem. Mając powyższe na uwadze, na mocy ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 658), do ustawy procesowej wprowadzono regulację pozwalającą na uproszczonym procedowaniem nad ponownie złożonym wnioskiem (art. 22 § 4 p.p.s.a.). Ponowny wniosek niezawierający podstaw wyłączenia albo oparty na tych samych okolicznościach, podlega odrzuceniu bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego dotyczy (art. 22 § 4 p.p.s.a.). Niniejsza procedura przedstawia model postępowania odnoszący się do ponownego wniosku o wyłączenie sędziego złożonego na piśmie. Znajduje ona zastosowanie zarówno w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, jak i w postępowaniu przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi. Zgodnie z art. 24 § 1 p.p.s.a. przepisy dotyczące wyłączenia sędziego na wniosek stosuje się odpowiednio do wyłączenia protokolanta, referendarza sądowego, asesora sądowego oraz prokuratora.

Rozstrzygnięcie odmowne w zakresie wyłączenia sędziego na podstawie wniosku strony następuje w formie postanowienia oddalającego jej wniosek, na które zgodnie z art. 194 § 1 pkt 6 p.p.s.a. przysługuje zażalenie.

1. Ponowny wniosek o wyłączenie sędziego kieruje się do sądu, przed którym sprawa się toczy. Zgłoszenie wniosku możliwe jest między innymi w formie pisemnej.

2. Pisemny wniosek o wyłączenie sędziego powinien zawierać elementy niezbędne dla pisma w rozumieniu art. 46 p.p.s.a. W związku z tym wniosek powinien w szczególności zawierać oznaczenie sądu, do którego jest skierowany, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; treść pozwalającą na jednoznaczne ustalenie żądania strony (osnowę) oraz podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika.

3. Aby ponowny wniosek o wyłączenie sędziego, mógł zostać merytorycznie rozpoznany, konieczne jest przedstawienie w nim podstaw wyłączenia, a więc uzasadnienia uprawdopodobniającego przyczyny wyłączenia, jak również wskazanie nowych okoliczności dotyczących wyłączenia sędziego (a contrario art. 22 § 4 p.p.s.a.).

4. Wniosek o wyłączenie sędziego jako niewszczynający postępowania nie podlega opłacie sądowej (por. Obowiązek uiszczenia kosztów sądowych).