Janiszowski-Downarowicz Rafał, Ponoszenie wydatków związanych z ustanowieniem obrońcy lub pełnomocnika

Ponoszenie wydatków związanych z ustanowieniem obrońcy lub pełnomocnika

Przepis ten reguluje kwestię wstępnego ponoszenia wydatków związanych z ustanowieniem obrońcy lub pełnomocnika przez stronę. Decyzja o tym kto ostatecznie poniesie koszty takiego zastępstwa procesowego zapada w orzeczeniu kończącym postępowanie.

W oparciu o zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, lub ustalenia własne, organ procesowy wszczyna postępowanie przygotowawcze, wydając postanowienie o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia.

Postępowanie sądowe, jako kolejny etap następujący po postępowaniu przygotowawczym, rozpoczyna się wraz z wpłynięciem do sądu aktu oskarżenia lub innego wniosku prokuratora. Postępowanie sądowe może być również zainicjowane przez oskarżyciela prywatnego lub subsydiarnego. W toku postępowania karnego, pokrzywdzony na każdym jego etapie, zaś podejrzany od chwili wejścia w fazę ad personam, może być reprezentowany odpowiednio przez pełnomocnika lub obrońcę.

W toku postępowania karnego mogą zaistnieć przypadki, w których zachodzi konieczność ustanowienia oskarżonemu obrońcy z urzędu (zobacz szerzej uwagi do art. 79–80a k.p.k.). Po stwierdzeniu przesłanek do obligatoryjnej obrony, prezes sądu lub referendarz sądowy sprawdza, czy oskarżony ustanowił sobie obrońcę z wyboru, badając tym samym konieczność wyznaczenia obrońcy z urzędu.

Ponadto oskarżony, który nie ustanowił sobie obrońcy z wyboru, może złożyć wniosek o wyznaczenie mu obrońcy z urzędu. W takim wypadku prezes sądu lub referendarz sądowy wyznacza mu obrońcę (art. 80a k.p.k.). W toku postępowania przygotowawczego wniosek o przyznanie mu obrońcy z urzędu może złożyć podejrzany. Zostaje wtedy wezwany przez prezesa sądu (lub referendarza sądowego) do należytego udokumentowania swojej sytuacji majątkowej, celem weryfikacji, czy w istocie nie jest on w stanie ponieść kosztów obrony z wyboru bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny (szerzej zobacz uwagi do art. 78 k.p.k.). Podobny wniosek może złożyć również pokrzywdzony, oskarżyciel posiłkowy lub oskarżyciel prywatny.