Daszczuk Paweł, Podział spółki przez wyodrębnienie

Podział spółki przez wyodrębnienie

Podziałowi podlegają spółki kapitałowe, tj. spółka z o.o., prosta spółka akcyjna lub spółka akcyjna oraz spółka komandytowo-akcyjna. Spółka osobowa inna niż spółka komandytowo-akcyjna nie podlega podziałowi. Nie może być również dzielona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku ani spółka w upadłości. Nie jest również dopuszczalny podział spółki akcyjnej i komandytowo-akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości.

Spółkę kapitałową i spółkę komandytowo-akcyjną można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych lub spółek komandytowo-akcyjnych na kilka sposobów.

Niniejsza procedura dotyczy podziału przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona (podział przez wyodrębnienie). W przeciwieństwie do podziału przez przejęcie lub przez zawiązanie nowej spółki, w wyniku podziału przez wydzielenie spółka dzielona nie przestaje istnieć. Charakterystyczne jest też to, że przy podziale przez wyodrębnienie wspólnicy (akcjonariusze) spółki dzielonej nie otrzymują udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej.

W procedurze podziału stosuje się przepisy rozdziału 1 „Przepisy ogólne”. Przy podziale spółki kapitałowej stosuje się ponadto przepisy rozdziału 2 „Podział spółek kapitałowych”. Do podziału spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 2, jeżeli przepisy rozdziału 4 „Podział spółki komandytowo-akcyjnej” nie stanowią inaczej.

W procesie podziału wyróżnia się trzy zasadnicze fazy: fazę czynności przygotowawczych, fazę czynności właścicielskich oraz fazę rejestracji i ogłoszenia o dokonaniu podziału (A. Witosz, Łączenie, podział i przekształcenia spółek handlowych, Warszawa 2013, s. 93–94). Pierwszą fazą w procesie podziału jest faza czynności przygotowawczych.

Do czynności przygotowawczych zaliczamy: przygotowanie planu podziału (art. 534 k.s.h.), sporządzenie pisemnego sprawozdania (art. 536 k.s.h.), pisemne zgłoszenie do sądu rejestrowego (art. 535 § 1–2 k.s.h.), ogłoszenie planu podziału (art. 535 § 3 k.s.h.), badanie przez biegłego i sporządzenie przez niego opinii (art. 537, 538 k.s.h.), zawiadomienie wspólników o zamiarze dokonania podziału (art. 539 k.s.h.), przeglądanie przez wspólników dokumentów związanych z planem podziału (art. 540 k.s.h.) – A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 533 k.s.h., LEX.

W przypadku podziału przez wyodrębnienie procedura ta nie obejmuje wszystkich elementów, ponieważ:

– treść planu podziału jest ograniczona w stosunku do treści planów pozostałych sposobów podziału (art. 534 § 1 pkt 2, 3–5 i 8 k.s.h.);

– nie sporządza się pisemnego sprawozdania uzasadniającego podział (art. 536 § 1 k.s.h.);

– planu podziału nie poddaje się opinii biegłego (art. 537 i 538 k.s.h.).

Etap czynności przygotowawczych rozpoczyna się od pisemnego uzgodnienia planu podziału między spółką dzieloną a spółką przejmującą. Jeżeli podział przez wyodrębnienie ma wiązać się z przeniesieniem części majątku spółki dzielonej na spółkę nowo zawiązaną, wówczas plan podziału sporządza spółka dzielona, gdyż nie jest możliwe uzgodnienie planu podziału ze spółką nowo zawiązaną z uwagi na to, że spółka ta jeszcze nie istnieje. Nie może więc uczestniczyć w uzgadnianiu planu podziału.

Przepisy nie określają skutków prawnych niedochowania formy pisemnej dla planu podziału. Ze względu na to, że plan podziału nie jest czynnością prawną, nie mają tu zastosowania przepisy dotyczące formy czynności prawnych (art. 73–81 k.c.) – A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 533 k.s.h., LEX. Z uwagi na obowiązek zgłoszenia planu podziału do sądu rejestrowego, niezachowanie formy pisemnej planu spowoduje, że podział nie będzie mógł odnieść skutku.