Wiśniewski Paweł, Orzekanie o kosztach procesu przez sąd

Orzekanie o kosztach procesu przez sąd

Wniosek strony zastępowanej przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, powinien być zgłoszony najpóźniej przed zamknięciem rozprawy. W razie uchybienia tego terminu roszczenie o zwrot kosztów wygasa (art. 109 § 1 k.p.c.). We wniosku nie trzeba wskazywać wysokości żądanej sumy kosztów, ani formułować wniosek o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie, o których mowa w art. 98 § 1¹ k.p.c.

W przypadku strony niezastępowanej przez jednego z powyższych pełnomocników, nie jest konieczne zgłaszanie wniosku o zwrot kosztów procesu, gdyż sąd orzeka o nich z urzędu (art. 109 § 1 zd. drugie k.p.c.). Pozwany musi jednak złożyć wniosek o zwrot kosztów, gdy powód cofnął pozew (art. 203 § 2 zd. drugie k.p.c.). W razie gdy cofnięcie pozwu miało miejsce poza rozprawą, pozwany może złożyć wniosek o zwrot kosztów w terminie dwutygodniowym od daty zawiadomienia go o cofnięciu pozwu (art. 203 § 3 k.p.c.).

Złożenia wniosku, również gdy strona nie jest zastępowana przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, wymaga przyznanie odsetek od kwoty wydatku już od dnia jego poniesienia przez stronę (art. 98 § 1² k.p.c.).

Koszty procesu obejmują:

– koszty sądowe, czyli opłaty i wydatki (art. 2 ust. 1 u.k.s.c.), chodzi przy tym wyłącznie o koszty faktycznie poniesione przez stronę (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 17 kwietnia 2013 r., I CZ 84/12, Lex nr 1341657)

– koszty mediacji (art. 98¹ k.p.c.).

Koszty strony działającej osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej, obejmują poza tym:

– koszty przejazdu do sądu,

– równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa sądzie (art. 98 § 2 k.p.c.).

Natomiast koszty strony zastępowanej przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub radcę Prokuratorii Generalnej, obejmują po za tym:

– wynagrodzenie i wydatki jednego adwokata; wydatki adwokata mogą obejmować koszty przejazdu do sądu, jeżeli w okolicznościach sprawy były one niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r., III CZP 33/12, OSNC 2013/2/14),

– koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (art. 98 § 3 k.p.c.).

Kluczowe orzecznictwo:

uchwała SN z 25 stycznia 2007 r., III CZP 95/2006, OSNC 2007, nr 12, poz. 179.