Grzegorczyk Tomasz, Orzekanie kary łącznej na wniosek
Orzekanie kary łącznej na wniosek
Orzekanie kary łącznej na wniosek
Orzekanie kary łącznej na wniosek
Prawomocne zakończenie sądowego postępowania karnego nie oznacza, że do kwestii wynikających z tego postępowania, nie będzie można już nigdy powrócić. Przykładem tego są nadzwyczajne środki zaskarżenia oraz postępowania z Działu XII kodeksu postępowania karnego (art. 549-577 k.p.k.). Oczywiście są to wyjątkowe sytuacje uzasadnione określoną prawną koniecznością, taką jak: konsekwencja korekty orzeczenia dokonanej w trybie nadzwyczajnych środków zaskarżenia, która może uzasadniać potrzebę innych rozstrzygnięć, których wspomniana korekta nie obejmuje (tj. odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie - zob. Rozdział 58 kodeksu postępowania karnego); poza tym mogą to być względy humanitarne (tj. postępowanie ułaskawieniowe - zob. Rozdział 59 kodeksu postępowania karnego oraz postępowanie w sprawie orzekania kary łącznej - zob. Rozdział 60 kodeksu postępowania karnego); ponadto może też to wynikać z tzw. konstrukcji prawno-materialnej orzeczenia sądu, jeżeli zakłada możliwość powrotu do postępowania z uwagi na wymogi prawa karnego materialnego (tj. podjęcie postępowania warunkowo umorzonego - zob. Rozdział 57 kodeksu postępowania karnego). Jednakże nie chodzi tutaj o kontrolę prawomocnego orzeczenia oraz jego modyfikację - tak jak przy środkach nadzwyczajnych - chodzi jedynie o rozstrzygnięcie kwestii dodatkowych i to bez wnikania w merytoryczne aspekty tych orzeczeń; kwestii, które wymagają określonego procedowania z uwagi na inne przepisy. Zob. T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, wyd. 8, Warszawa 2011, s. 996-997.
Oczywistym jest, że instytucja wyroku łącznego (po 1 lipca 2015 roku Rozdział 60. nosi tytuł "Orzekanie kary łącznej") jest konsekwencją procesową prawno-materialnej konstrukcji łączenia kar, tj. obowiązującego w Polsce systemu kary łącznej (jak wiadomo dwa inne systemy to: tzw. system absorpcji oraz tzw. system kumulacji). Karę łączną oraz wyrok łączny regulują przepisy art. 85-91 k.k. (Rozdział IX kodeksu karnego - także znowelizowane z dniem 1 lipca 2015 roku), oraz przepisy art. 568a-577 k.p.k. (Rozdział 60 kodeksu postępowania karnego). Można więc zdefiniować wyrok łączny jako instytucję karnoprocesową, której zadaniem jest realizacja prawa karnego materialnego w zakresie kary łącznej wobec osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów na kary podlegające połączeniu. Wydanie wyroku łącznego możliwe jest tylko w stosunku do osoby skazanej, a zatem, wobec której wydano co najmniej dwa prawomocne wyroki skazujące. Zob. T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, wyd. 8, Warszawa 2011, s. 1024-1031; T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. 5, Warszawa 2008, s. 1194-1205; S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Lex 2014.
Krok: zaistnienie podstaw do orzeczenia kary łącznej w wyroku łącznym
Zgodnie z ogólną zasadą sąd orzeka karę łączną:
1) w wyroku skazującym w odniesieniu do kar wymierzonych za przypisane oskarżonemu tym wyrokiem przestępstwa;
2) w wyroku łącznym w pozostałych przypadkach (tzn. w przypadku orzeczeń różnych sądów) (zob. przepis art. 568a § 1 k.p.k. oraz art. 569 k.p.k.).
Krok: wniosek o wydanie wyroku łącznego
Ogólną zasadą jest, że sąd wydaje wyrok łączny z urzędu lub na wniosek skazanego albo prokuratora (art. 570 k.p.k.). Dlatego, gdyby sąd nie dostrzegał możliwości połączenia w wyrok łączny skazań z wyroków wskazanych we wniosku, ale widział taką możliwość wobec wyroków niepowołanych w takim żądaniu - może wydać wyrok łączny z urzędu (zob. T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, wyd. 8, Warszawa 2011, s. 1026).
Oczywiście wniosek o wydanie wyroku łącznego powinien spełniać warunki pisma procesowego określone w art. 119 k.p.k., w szczególności zaś wskazywać wyroki, z których kary podlegają łączeniu. Wniosek o wydanie wyroku łącznego pochodzący od prokuratora powinien zawierać opinie o zachowaniu się skazanego w okresie odbywania kary, jak również informacje o warunkach rodzinnych, majątkowych i co do stanu zdrowia skazanego oraz dane o odbyciu kary z poszczególnych wyroków (art. 571 § 1-2 k.p.k.). Sąd ma przy tym prawo z urzędu zwrócić się o te opinie i informacje do zakładów karnych, w których skazany przebywał (por. S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Lex 2014).
Procedury prawne pokazane w formie interaktywnych schematów, dzięki którym sprawdzisz, jak krok po kroku przebiega postępowanie w danej sprawie.
Dowiedz się więcej o LEX Navigator.
Zamów bezpłatną prezentację zdalną , podczas której przedstawimy Ci to narzędzie.