Kasiński Jarosław, Ograniczenie postępowania dowodowego

Ograniczenie postępowania dowodowego

Impuls do rozważenia zastosowania instytucji z art. 388 k.p.k. pochodzić może od strony procesu. Dopuszczalna jest również sytuacja odmienna, kiedy to sąd z urzędu „wystąpi z inicjatywą” ograniczenia postępowania dowodowego, o czym bardziej szczegółowe uwagi poczynione zostaną w dalszej części komentarza.

Wniosek o ograniczenie postępowania dowodowego może zostać złożony przez jedną stronę albo jednocześnie przez wszystkie strony procesu.

Regułą będzie oczywiście ustne złożenie omawianego wniosku do protokołu rozprawy. Dopuszczalne jest jednak wniesienie go na piśmie, gdyż ustawa nie przewiduje w tym zakresie określonej formy (art. 116 k.p.k.).

Ustawa nie przewiduje również terminu do złożenia tego wniosku.

Jak już wskazywano, impuls do rozważenia zastosowania instytucji z art. 388 k.p.k. pochodzić może również od sądu. Pamiętać bowiem trzeba, że omawiana regulacja została wprowadzona po to, aby doprowadzić - gdy to możliwe, z jednoczesnym respektowaniem wymogu z art. 2 § 2 k.p.k. - do szybkiego zakończenia procesu, przy zaoszczędzeniu sił i środków (względy ekonomiki procesowej). Ponadto, przewodniczący, stosownie do art. 366 § 2 k.p.k., powinien dbać o to, aby rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło na pierwszej rozprawie głównej. Nie można zatem wykluczyć, że to właśnie sąd „wystąpi z inicjatywą” w przedmiocie ograniczenia postępowania dowodowego, skoro przepis art. 388 k.p.k. nie przewiduje szczególnych wymogów w tym przedmiocie. Może się bowiem na przykład okazać, że wobec wadliwości wniosku określonego w art. 335 k.p.k. i niestawiennictwa stron na posiedzeniu w trybie art. 343 lub 343a k.p.k., nie mógł być on pozytywnie rozpatrzony na tym forum lub oskarżony nie złożył wniosku w trybie art. 387 k.p.k., a przy tym nie było właściwie między stronami żadnego sporu i rozstrzygnięcie sprawy jawiło się jako oczywiste od samego początku. W takiej, przykładowo tu tylko wskazanej, sytuacji trudno nie dopuścić możliwości działania sądu z urzędu, jako że nie byłoby to w interesie wymiaru sprawiedliwości, ale i samych stron.

Trzeba od razu jednak zastrzec, że ta „inicjatywa z urzędu” może pojawić się właściwie tylko po odebraniu na rozprawie niebudzących wątpliwości wyjaśnień oskarżonego, w których przyznaje się on do winy, jak wymaga tego art. 388 k.p.k. Sąd nie może bowiem z góry zakładać spełnienia przesłanek wymaganych przez ten przepis, zanim jeszcze oskarżony złoży wyjaśnienia.

Omawiany tu krok został zamieszczony na początku schematu dla jego przejrzystości oraz dla jasności komentarzy. W dalszej kolejności zostaną omówione poszczególne przesłanki skorzystania z art. 388 k.p.k.