Musiał Krzysztof J., Odraczanie terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego

Odroczenie terminu przewidzianego w przepisach prawa podatkowego może nastąpić ze względu na ważny interes podatnika lub interes publiczny. Za odroczeniem terminu przemawia zarówno samodzielne występowanie jednej z tych przesłanek, jak również spełnienie ich łącznie.

Przepis art. 48 ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) - dalej o.p., uległ poważnej zmianie po nowelizacji dokonanej ustawą z 30.06.2005 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 143, poz. 1199 ze zm.). Określone do tej pory w tym przepisie zasady odraczania terminów płatności podatku oraz płatności zaległości podatkowej unormowano obecnie w nowym rozdziale 7a „Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych”, obejmującym przepisy art. 67a-67e o.p. Obecnie instytucja odraczania terminów podatkowych unormowana jest w przepisach art. 67a-67e lub w przepisie art. 48 o.p. (patrz B.Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa. Komentarz 2012, s. 289). Instytucja odraczania terminów płatności podatku oraz płatności zaległości podatkowej, zdefiniowana w przepisach art. 67a-67e o.p., jest przedmiotem odrębnej procedury.

Zgodnie z art. 48 § 1 o.p., przedmiotem odroczenia mogą być materialnoprawne terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego. Przez terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego rozumieć należy terminy wynikające z przepisów ustaw podatkowych oraz z przepisów wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. Odroczenie terminu możliwe jest w odniesieniu do każdego terminu materialnoprawnego, wynikającego z przepisów prawa podatkowego, z wyjątkiem terminu:

– przedawnienia prawa do wymiaru zobowiązania podatkowego (art. 68-69 o.p.),

– przedawnienia zobowiązania podatkowego oraz należności płatników i inkasentów (art. 70-71 o.p.),

– zwrotu nadpłaty podatku (art. 77 § 1-3 o.p.),

– wygaśnięcia prawa do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty (art. 79 § 2 o.p. ),

– wygaśniecie prawa do zwrotu nadpłaty podatku (art. 80 § 1 o.p.),

– wystawienia rachunku oraz terminu żądania wystawienia rachunku (art. 87 § 3-4 o.p.),

– przechowywania rachunków (art. 88 § 1),

– przedawnienia prawa do wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej oraz terminu przedawnienia zobowiązania wynikającego z tej decyzji (art. 118 o.p.).

Wykluczone jest stosowanie odroczenia terminu do terminów procesowych, które podlegają przywróceniu na zasadach określonych w art. 162-163 o.p.

Przepisy o odraczaniu terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego stosuje się odpowiednio do terminów, które dotyczą płatników lub inkasentów.

Odroczenie terminu może nastąpić tylko na wniosek podatnika. Niedopuszczalne jest odroczenie terminu dokonane przez organ podatkowy z urzędu.

Wniosek o odroczenie terminu złożony być musi przed upływem terminu, o którego odroczenie wnosi podatnik. Nie jest możliwe odroczenie terminu, który w chwili złożenia wniosku już upłynął. Wniosek złożony po tym terminie uznaje się za bezprzedmiotowy, a postępowanie nim wszczęte umarza się na podstawie art. 208 § 1 o.p.