Wilbrandt-Gotowicz Martyna, Odmowa udostępnienia informacji publicznej na wniosek

Odmowa udostępnienia informacji publicznej na wniosek

Jednym z trybów udostępniania informacji publicznej jest jej udostępnianie na wniosek. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej może złożyć każdy, jego przekazanie nie nakłada jednak na adresata obowiązku automatycznego udzielenia informacji publicznej. Jest to możliwe dopiero po weryfikacji, że w danym przypadku spełniono zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, w tym w odniesieniu do wnioskowego trybu udostępnienia informacji, a jeśli tak, konieczna jest dodatkowo analiza występowania ustawowych przesłanek ograniczenia dostępu do informacji publicznej.

Jeżeli w danym przypadku mają zastosowanie przepisy u.d.i.p. dotyczące udzielania informacji na wniosek, a jednocześnie nie występują przesłanki ograniczenia dostępu do informacji publicznej, o których mowa w art. 5 ust. 1, 2, 2a i 2b u.d.i.p., i żądana informacja nie jest informacją przetworzoną (lub jej udzielenie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego), podmiot zobowiązany udostępnia informację publiczną. Następuje to w formie czynności materialno-technicznej zgodnie z art. 10 i 12 u.d.i.p. Odmowa udostępnienia informacji publicznej ze względu na jedną z przesłanek ograniczających jawność (ochrona informacji niejawnych, informacji o postępowaniu restrukturyzacyjnym przed jego zakończeniem, informacji związanych z zastosowaniem rządowych instrumentów stabilizacji finansowej przed ustaniem określonych okoliczności, innych tajemnic ustawowo chronionych, tajemnica przedsiębiorcy, prawo do prywatności) bądź odmowa udostępnienia informacji przetworzonej, jeżeli za jej udostępnieniem nie przemawia szczególnie istotny interes publiczny, wymaga natomiast zastosowania formy decyzji, do której stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (por. art. 16 i 17 w zw. z art. 5 u.d.i.p.).

W przypadku postępowania wszczynanego na wniosek mamy zatem do czynienia w istocie z dwoma postępowaniami o różnym charakterze i dwiema sprawami administracyjnymi. Pierwsze z nich dotyczy udzielenia informacji publicznej, tj. dokonania czynności materialno-technicznej i nie toczy się w trybie k.p.a., a u.d.i.p. reguluje tylko niektóre jego aspekty (np. formę wniosku, termin, opłaty). Drugie zaś jest postępowaniem w sprawie odmowy udostępnienia informacji prowadzonym w trybie k.p.a., które kończy się decyzją administracyjną (por. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 59–60).

Prowadzenie postępowania w kierunku odmowy udostępnienia informacji publicznej (czy to z powodu przetworzonego charakteru informacji publicznej czy ze względu na ustawowe przesłanki ograniczenia jawności, o których mowa w art. 5 u.d.i.p.), wymaga uprzedniego wszczęcia postępowania w tym przedmiocie. Do tego postępowania stosuje się przepisy k.p.a. o postępowaniu jurysdykcyjnym, co sprawia, iż podmiot zobowiązany związany jest zasadami ogólnymi postępowania administracyjnego i innymi regulacjami określającymi przebieg postępowania administracyjnego, jak i jego zakończenie. Wnioskodawca staje się stroną postępowania administracyjnego, która powinna mieć zdolność do czynności prawnych, a w przypadku jej braku działać przez swojego ustawowego przedstawiciela. Strona może również działać przez pełnomocnika (por. art. 28–30 i 32 k.p.a.). Przepisy kodeksowe stosowane są odpowiednio także przez podmioty zobowiązane niebędące organami władzy publicznej (art. 17 w zw. z art. 16 u.d.i.p.).

Wszczęcie postępowania w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej wymaga w pierwszej kolejności dokonania oceny formalnej wniosku o udostępnienie informacji publicznej w świetle realizacji wymagań określonych w art. 63 k.p.a. względem podań. Na tym etapie konieczne jest zatem zbadanie m.in. czy wniosek został prawidłowo podpisany (por. art. 14 k.p.a.).