Skibińska Małgorzata, Obowiązki pracodawcy – kontrola trzeźwości

Obowiązki pracodawcy – kontrola trzeźwości

Przepisy umożliwiają pracodawcy przeprowadzanie kontroli trzeźwości pracowników. Kontrole te mogą być wprowadzone w zakładzie pracy, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób albo ochrony mienia. Realizacja wskazanego uprawnienia wiąże się jednak z wieloma obowiązkami. Pracodawca musi przestrzegać ściśle określonych procedur, jakie wynikają z przepisów oraz respektować uprawnienia pracowników, w stosunku do których zamierza wdrożyć kontrole.

Kontrole trzeźwości, mogą być przeprowadzane w dwóch przypadkach, tj. w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu albo pił alkohol w pracy – te kontrole dotyczą wszystkich pracowników. Drugi przypadek, to tzw. kontrole prewencyjne. Tutaj pracodawca może kontrolować jedynie te osoby, które należą do grup pracowników wytypowanych (wskazanych) do kontroli w przepisach wewnątrzzakładowych. Kontrola trzeźwości ma na celu stwierdzenie braku obecności alkoholu w organizmie pracownika albo obecności alkoholu wskazującej na stan po użyciu alkoholu lub stan nietrzeźwości. Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

– stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo

– obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

– stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo

– obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Natomiast za równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie osiąga lub nie prowadzi do osiągnięcia wartości właściwych dla stanu po użyciu alkoholu.

Zasady przeprowadzania kontroli trzeźwości prewencyjnej muszą zostać ustalone w aktach wewnątrzzakładowych, takich jak regulaminy pracy, układy zbiorowe pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Omawiane kontrole mogą być wykonywane jedynie u tych pracowników, którzy należą do grup osób wskazanych w przepisach wewnątrzzakładowych jako te, które są objęte tymi kontrolami. W stosunku do grup pracowników niewymienionych w przepisach wewnątrzzakładowych kontroli prewencyjnych nie można przeprowadzać.

W przepisach wewnątrzzakładowych, w zakresie kontroli trzeźwości pracodawca jest zobowiązany określić:

– grupy pracowników objętych kontrolą. Przepisy nie określają katalogu pracowników, których pracodawca może objąć kontrolą. Samodzielnie wskazuje grupy pracowników. Mogą być to np. wybrane stanowiska czy działy, a także wszyscy pracownicy;

– sposób przeprowadzania kontroli, jej częstotliwość oraz czas (np. przed przystąpieniem do pracy czy w jej trakcie), a także informacja o tym, czy za każdym razem poddawani kontroli będą wszyscy pracownicy, czy np. będzie odbywało się to rotacyjnie;

– rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli. W tym przypadku istotne jest, że kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.