Dauter Bogusław, Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem
Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem
Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem
Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem
Zasada zawinienia zawarta w art. 208 p.p.s.a. stanowi wyjątek od zasady finansowej odpowiedzialności za wynik postępowania. Przewiduje ona możliwość obciążenia przez sąd (zarówno w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym, jak i w postępowaniu kasacyjnym) obowiązkiem zwrotu kosztów, w całości lub części, tej strony postępowania, która swoim niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym zachowaniem, powyższe koszty wywołała. Instytucja stosowana jest niezależnie od wyników sprawy, o których mowa w art. 200, art. 203, art. 204 i art. 207 p.p.s.a.
Procedury prawne pokazane w formie interaktywnych schematów, dzięki którym sprawdzisz, jak krok po kroku przebiega postępowanie w danej sprawie.
Dowiedz się więcej o LEX Navigator.
Zamów bezpłatną prezentację zdalną , podczas której przedstawimy Ci to narzędzie.
Krok: rozstrzygnięcie w zakresie kosztów postępowania
W ramach rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, sąd, działając z urzędu, bada czy zachowanie stron w trakcie postępowania sądowoadministracyjnego nie nosiło znamion postępowania niesumiennego lub oczywiście niewłaściwego. Aktywność sądu w tym zakresie może być także wywołana powzięciem informacji o zaistnieniu danej okoliczności zawartej we wniosku o obciążenie drugiej strony kosztami postępowania niezależnie od jego wyniku.
Krok: badanie czy zaistniała przesłanka niesumiennego lub oczywiście niewłaściwego zachowania
Ocena, czy zachowanie strony w trakcie postępowania nosiło znamiona „niesumienności” lub „oczywistej niewłaściwości” zależy od uznania sądu (por. postanowienie NSA z 14 września 2004 r., FZ 286/04) i dotyczy wyłącznie aktywności strony w trakcie postępowania sądowoadministracyjnego, nie zaś przed tym postępowaniem (por. postanowienie NSA z 28 lutego 2005 r., FZ 284/04, ONSAiWSA 2005, nr 6, poz. 122, postanowienie NSA z 12 maja 2010 r., II FSK 262/10; wyrok SN z 25 sierpnia 1967 r., II PR 53/67, OSPiKA 1968, nr 6, poz. 120; J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2010, s. 508-509). Przy orzekaniu o kosztach postępowania kasacyjnego ocenie nie podlega zachowanie strony przed sądem pierwszej instancji (por. Jacek Gudowski, Komentarz do art. 103 k.p.c. [w:] M. Jędrzejewska, P. Grzegorczyk, K. Weitz, T. Ereciński, J. Gudowski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2012;. postanowienie SN z 22 kwietnia 2010 r., V CZ 27/10, niepubl.)
Niesumienne lub oczywiście niewłaściwe postępowanie nie zostało wprost zdefiniowane. W szczególności można uznać za takowe - uporczywe i celowe uchylanie się przez organ od obowiązków określonych w art. 54 § 2 (por. postanowienie WSA w Łodzi z 13 listopada 2009 r., III SO/Łd 10/09, Wspólnota 2009/49/44) oraz zachowanie lub zaniechanie strony, które bez racjonalnego uzasadnienia przyczynia się do generowania kosztów postępowania bądź ma na celu wyłącznie przedłużenie toczącego się postępowania. „Skorzystanie przez stronę z ustawowo przewidzianych uprawnień do uruchomienia środków odwoławczych, jak również rezygnowanie z kontynuowania wszczętego postępowania przed sądem administracyjnym, nie może być utożsamiane z niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem”. (postanowienie NSA z 28 maja 2010 r., II FSK 1182/09; postanowienie NSA z dnia 30 lipca 2014 r., II FSK 1378/13; por. K. Aromiński, B. Babiarz, Postępowanie sądowoadministracyjne w praktyce, Warszawa 2015, s. 284).
Brak stawiennictwa na rozprawie również nie może być utożsamiany z niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem, gdy nie zarządzono obowiązkowego stawiennictwa na rozprawie stron na podstawie art. 91 § 3 p.p.s.a. (por. postanowienie WSA w Warszawie z dnia 24 listopada 2014 r., I SA/Wa 1993/14).