Dauter Bogusław, Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem

Procedury
Status:  Aktualna
Wersja od: 1 listopada 2012 r.
Autorzy:

Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem

Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem

Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem

Zasada zawinienia zawarta w art. 208 p.p.s.a. stanowi wyjątek od zasady finansowej odpowiedzialności za wynik postępowania. Przewiduje ona możliwość obciążenia przez sąd (zarówno w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym, jak i w postępowaniu kasacyjnym) obowiązkiem zwrotu kosztów, w całości lub części, tej strony postępowania, która swoim niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym zachowaniem, powyższe koszty wywołała. Instytucja stosowana jest niezależnie od wyników sprawy, o których mowa w art. 200, art. 203, art. 204 i art. 207 p.p.s.a.

Obowiązek zwrotu kosztów wywołanych niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem sąd skład orzekający sąd skład orzekający rozstrzygnięcie w zakresie kosztów postępowania badanie czy zaistniała przesłanka niesumiennego lub oczywiście niewłaściwego zachowania rozstrzygnięcie o kosztach na zasadach ogólnych możliwe rozstrzygnięcia zasądzenie zwrotu kosztów na podstawie art. 208 p.p.s.a. nie tak

Krok: rozstrzygnięcie w zakresie kosztów postępowania

W ramach rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, sąd, działając z urzędu, bada czy zachowanie stron w trakcie postępowania sądowoadministracyjnego nie nosiło znamion postępowania niesumiennego lub oczywiście niewłaściwego. Aktywność sądu w tym zakresie może być także wywołana powzięciem informacji o zaistnieniu danej okoliczności zawartej we wniosku o obciążenie drugiej strony kosztami postępowania niezależnie od jego wyniku.

Krok: badanie czy zaistniała przesłanka niesumiennego lub oczywiście niewłaściwego zachowania

Ocena, czy zachowanie strony w trakcie postępowania nosiło znamiona „niesumienności” lub „oczywistej niewłaściwości” zależy od uznania sądu (por. postanowienie NSA z 14 września 2004 r., FZ 286/04) i dotyczy wyłącznie aktywności strony w trakcie postępowania sądowoadministracyjnego, nie zaś przed tym postępowaniem (por. postanowienie NSA z 28 lutego 2005 r., FZ 284/04, ONSAiWSA 2005, nr 6, poz. 122, postanowienie NSA z 12 maja 2010 r., II FSK 262/10; wyrok SN z 25 sierpnia 1967 r., II PR 53/67, OSPiKA 1968, nr 6, poz. 120; J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2010, s. 508-509). Przy orzekaniu o kosztach postępowania kasacyjnego ocenie nie podlega zachowanie strony przed sądem pierwszej instancji (por. Jacek Gudowski, Komentarz do art. 103 k.p.c. [w:] M. Jędrzejewska, P. Grzegorczyk, K. Weitz, T. Ereciński, J. Gudowski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2012;. postanowienie SN z 22 kwietnia 2010 r., V CZ 27/10, niepubl.)

Niesumienne lub oczywiście niewłaściwe postępowanie nie zostało wprost zdefiniowane. W szczególności można uznać za takowe - uporczywe i celowe uchylanie się przez organ od obowiązków określonych w art. 54 § 2 (por. postanowienie WSA w Łodzi z 13 listopada 2009 r., III SO/Łd 10/09, Wspólnota 2009/49/44) oraz zachowanie lub zaniechanie strony, które bez racjonalnego uzasadnienia przyczynia się do generowania kosztów postępowania bądź ma na celu wyłącznie przedłużenie toczącego się postępowania. „Skorzystanie przez stronę z ustawowo przewidzianych uprawnień do uruchomienia środków odwoławczych, jak również rezygnowanie z kontynuowania wszczętego postępowania przed sądem administracyjnym, nie może być utożsamiane z niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem”. (postanowienie NSA z 28 maja 2010 r., II FSK 1182/09; postanowienie NSA z dnia 30 lipca 2014 r., II FSK 1378/13; por. K. Aromiński, B. Babiarz, Postępowanie sądowoadministracyjne w praktyce, Warszawa 2015, s. 284).

Brak stawiennictwa na rozprawie również nie może być utożsamiany z niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem, gdy nie zarządzono obowiązkowego stawiennictwa na rozprawie stron na podstawie art. 91 § 3 p.p.s.a. (por. postanowienie WSA w Warszawie z dnia 24 listopada 2014 r., I SA/Wa 1993/14).