Krywan Tomasz, Obowiązek podatkowy w VAT - świadczenie usług stałej obsługi prawnej i biurowej

Obowiązek podatkowy w VAT - świadczenie usług stałej obsługi prawnej i biurowej

Procedura pozwala ustalić, kiedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług stałej obsługi prawnej i biurowej.

Niniejsza procedura dotyczy świadczenia usług stałej obsługi prawnej i biurowej. Usługi prawne (PKWiU 69.10.1) i biurowe (klasyfikowane na gruncie PKWiU przede wszystkim w grupowaniu o symbolu 82.11.10.0 - usługi związane z administracyjną obsługą biura) mają charakter stałej obsługi wówczas, gdy obejmują kompleksową obsługę prawną lub biurową danego podmiotu (klienta) lub jego części. Nie stanowią natomiast usług stałej obsługi prawnej i biurowej usługi związane z realizacją konkretnego (choćby długotrwałego) zlecenia.

Ustawodawca nie zdefiniował niestety pojęcia stałej obsługi prawnej i biurowej, a w konsekwencji znaczenie tego pojęcia budzi wątpliwości. W mojej ocenie usługami takimi są usługi prawne i biurowe świadczone w sposób ciągły, tj. w sposób pozwalający ustalić rozpoczęcie momentu świadczenia usług, lecz których moment zakończenia świadczenia jest (do czasu rozwiązania umowy, na której podstawie są świadczone) nieuchwytny. Zbliżone stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, który w interpretacji indywidualnej z dnia 14 lipca 2011 r., IPPP3/443-489/11-4/KC, wyjaśnił, że „słusznie zauważa Wnioskodawca, że brak jest legalnej definicji pojęcia "stałej usługi prawnej" w ustawie. Natomiast kwestię tę poruszył WSA w Gliwicach w wyroku III SA/Gl 110/09, gdzie uznał, że "Niewątpliwie na usługę o charakterze ciągłym składać się będą czynności cząstkowe, niekoniecznie takie same, wykonywane periodycznie. Moment rozpoczęcia jej wykonywania będzie uchwytny, natomiast moment zakończenia nie będzie z góry oznaczony (…)". Podobnie o usługach o charakterze stałej obsługi prawnej wypowiedział się Dyrektor Izby skarbowej w Katowicach [w interpretacji indywidualnej z dnia 14 sierpnia 2009 r., IBPP3/443-428/09/ŁC - przyp. aut.], w przywołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej. Jednak w przypadku usług stałej obsługi prawnej, o której mowa w ustawie, istotny jest tez element stałości i trwałości obsługi prawnej danego klienta a nie jednorazowe czy okresowe świadczenie”.

Jest również kwestią sporną, czy do usług stałej obsługi prawnej i biurowej zaliczać należy usługi stałej obsługi księgowej (rachunkowej), w tym świadczone na podstawie stałych umów usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych. Według mnie tak. Usługi takie z jednej bowiem strony stanowią usługi stałej obsługi prawnej (prawo rachunkowe oraz prawo podatkowe to wszak dziedziny prawa), z drugiej zaś usługi te posiadają pewne cechy usług stałej obsługi biurowej. Mimo to organy podatkowe usługi stałej obsługi księgowej nie uznają usług stałej obsługi księgowej za usługi stałej obsługi prawnej lub biurowej i uważają, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia takich usług powstaje na zasadach ogólnych, czyli najczęściej z chwilą wykonania tych usług (zob. art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.), tj. w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego (zob. art. 19a ust. 3 zdanie pierwsze u.p.t.u.) (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 28 maja 2014 r., IBPP2/443-215/14/ICz). Zob. procedura Obowiązek podatkowy - zasady ogólne.

Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług stałej obsługi prawnej i biurowej powstaje, co do zasady, z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia tych usług. Jeżeli jednak podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją po upływie terminu płatności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności.

Oznacza to, że wystawienie faktury skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego tylko do chwili upływu terminu płatności. Jeżeli faktura nie zostanie wystawiona przed dniem upływu terminu płatności, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług stałej obsługi prawnej i biurowej powstaje w tym właśnie dniu upływu terminu płatności.