Gil Izabella, Objęcie majątku upadłego przez syndyka

W wyniku wydana przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości upadły z mocy prawa traci zarząd swoim majątkiem i prawo do rozporządzania nim, gdyż jego majątek ma posłużyć na zaspokojenie wierzycieli. Ogłoszenie upadłości z mocy prawa pozbawia upadłego prawa do rozporządzania majątkiem, który wchodzi w skład masy upadłości, ale nie wiąże się z utratą zdolności do czynności prawnych w sprawach, które nie dotyczą masy upadłości. Syndyk obejmuje z mocy samego prawa zarząd majątkiem upadłego i przeprowadza jego likwidację (art. 173 p.u.).

Wykonując czynności związane z zarządem masą upadłości syndyk działa w imieniu własnym, jednakże na rachunek upadłego (art. 160 ust. 1 p.u.).

Skoro objęcie majątku przez syndyka następuje z mocy prawa, to nie jest wymagane dokonywanie w tym zakresie jakich formalnych działań ze strony upadłego, sędziego-komisarza, czy sądu upadłościowego. Wyłączną podstawą do objęcia przez syndyka majątku stanowi postanowienie o ogłoszeniu upadłości syndyka (J. Jankowski, Przebieg postępowania egzekucyjnego, upadłościowego i układowego. Struktura postępowań w ujęciu dynamicznym, Kraków 1999, s. 262).

Ustawodawca nie określił na czym ma polegać sprawowanie zarządu przez syndyka masą upadłości. W doktrynie przyjmuje się, że przez czynności zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie spraw bieżących związanych ze zwykłą eksploatacją rzeczy i utrzymywaniem jej w stanie niepogorszonym w ramach jej przeznaczenia (A. Cisek (w:) Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1–534, E. Gniewek (red.), Warszawa 2004, s. 515). W polskim systemie prawnym nie ma ogólnych przepisów, określających treść pojęcia zarządu.

Drugi etap postępowania upadłościowego, czyli „właściwe” postępowanie upadłościowe (W. Głodowski, Pozycja prawna wierzyciela w postępowaniu upadłościowym, Poznań 2002, s. 21) rozpoczyna się po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości (M. Strus-Wołos, Uprawnienia procesowe wierzycieli w postępowaniu upadłościowym, Warszawa 2011, s. 25). Na tym etapie postępowania decydujące jest podjęcie przez powołanego przez sąd syndyka (art. 51 ust. 1 pkt 6 p.u.) czynności związanych zarówno z zabezpieczeniem majątku upadłego dłużnika, jego ustaleniem, a następnie spieniężeniem, celem zaspokojenia wierzycieli.