Niewiadomski Zygmunt, Nałożenie obowiązku ustalenia konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000

Nałożenie obowiązku ustalenia konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000

Ustawodawca konstruuje otwarty katalog decyzji, dla których wydania koniecznym może być przeprowadzenie oceny siedliskowej. Różne także będą organy właściwe dla nałożenia obowiązku ustalenia konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 (B. Rakoczy, Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Komentarz, Warszawa 2010, s. 258). Zważywszy, iż często organy właściwe do wydania decyzji, której skutki wykonania mogą wystąpić na obszarze Natura 2000, nie posiadają wystarczającej wiedzy fachowej niezbędnej dla ustalenia, czy konieczne będzie przeprowadzenie oceny habitatowej, ostateczne rozstrzygniecie w tej sprawie ustawodawca pozostawił właściwym organom ochrony środowiska (art. 97 ust. 1 u.o.i.ś.). Ustawodawca nakłada obowiązek rozważenia konieczności przeprowadzenia oceny habitatowej nie tyko przed wydaniem decyzji warunkujących realizację przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, ale taki sam obowiązek rozciąga na przedsięwzięcia wymagające zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części na podstawie ustawy Prawo budowlane.

Organ administracyjny rozstrzygając o nałożeniu obowiązku ustalenia konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 winien kierować się zasadą przezorności.

Pojęcie obszaru „Natura 2000” należy rozumieć zgodnie z brzmieniem art. 3 ust. 1 pkt. 6 u.o.i.ś. Ma to o tyle istotne znaczenie, iż ustawodawca zrównuje ograniczenia stosowane w odniesieniu do już utworzonych na podstawie art. 25 u.o.p. obszarów Natura 2000 z ograniczeniami stosowanymi w odniesieniu do obszarów objętych listą proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty do czasu zatwierdzenia ich przez Komisję Europejską jako obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty i wyznaczenia ich jako specjalne obszary ochrony siedlisk.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, zainicjowanie postępowania przewidzianego w art. 97 następuje w przypadku gdy organ właściwy do wydania decyzji wymaganej przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia, innego niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, rozważy przed wydaniem tej decyzji, czy przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000. Jeżeli organ ten uzna, że przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, wydaje postanowienie w sprawie nałożenia obowiązku przedłożenia właściwemu miejscowo regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska dokumentacji wskazanej w art. 96 ust. 3 ustawy. Zgodnie z art. 97 ust. 1, 3 i 4 po otrzymaniu tych dokumentów, regionalny dyrektor ochrony środowiska stwierdza, w drodze postanowienia, obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 i nakłada obowiązek przedłożenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 i określa zakres tego raportu, przy czym zakres raportu powinien być ograniczony do określenia oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. W oparciu o zgromadzone materiały organ wydaje postanowienie o uzgodnieniu warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000 bądź odmawia uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia. (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 marca 2016 r., II OSK 1861/14, LEX nr 2113136). 

Wniosek o wydanie decyzji lub zgłoszenie, o którym mowa w przepisach ustawy Prawo budowlane, m.in. warunkującej realizację inwestycji, nie musi dotyczyć bezpośrednio obszaru Natura 2000. Przedsięwzięcie może być realizowane poza obszarem Natura 2000, jednak jego skutki mogą ujawnić się w postaci oddziaływania na obszar Natura 2000.

Ustawodawca pozostawia otwarty katalog decyzji, dla których może powstać obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. Obowiązek przeprowadzenia oceny habitatowej dotyczyć może także przedsięwzięć, które dla swojej realizacji wymagają zgłoszenia zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane.