Niewiadomski Zygmunt, Nakazanie przeprowadzenia robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru

Nakazanie przeprowadzenia robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru

Rola dysponenta zabytku sprowadza się do starannego postępowania w stosunku do zabytku, jak najdłuższego utrzymania zabytku w jak najlepszym stanie oraz jak najlepszego jego wykorzystania dla dobra ogółu ze względu na jego walory historyczne czy naukowe. Zatem zabytek przestaje być wyłącznie prywatnym dobrem jego właściciela, którego interesy zostają z tego względu wyraźnie ograniczone, zaś treść ustawowego ograniczenia sygnalizuje przepis art. 140 k.c. Argumenty natury ekonomicznej, a nie prawnej, nie mogą być przesłanką do rezygnacji z działań dążących do zachowania substancji i wartości zabytkowej przedmiotowego budynku, w momencie ich realnego zagrożenia postępującą degradacją (wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2009 r., I SA/Wa 48/09, LEX nr 550267).

Sytuacja zagrożenia zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem uprawnia wojewódzkiego konserwatora zabytków do interwencji nadzorczej w celu usunięcia stanu zagrożenia. Tożsame uprawnienia ma minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w odniesieniu do zabytku wpisanego na Listę Skarbów Dziedzictwa.

Interwencja nadzorcza następuje w formie decyzji administracyjnej nakazującej wykonanie określonych robót budowlanych. Decyzja ta ma charakter uznaniowy i skierowana jest do podmiotu dysponującego tytułem prawnym do zabytku wynikającym z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego. Organ konserwatorski może nakazać nie tylko przeprowadzenie prac zmierzających do utrzymania substancji zabytkowej (konserwatorskich), lecz także innych robót polegających na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego, których wykonanie uzna za niezbędne ze względu na ochronę zabytku przed zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem (wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 listopada 2007 r., I SA/Wa 881/07, LEX nr 463729). Z uwagi na charakter sprawy decyzji nierzadko nadawany jest rygor natychmiastowej wykonalności.