Musiał Krzysztof J., Nadzwyczajne tryby wzruszania decyzji ostatecznych

Procedury
Status:  Aktualna
Wersja od: 1 stycznia 2012 r.
Autorzy:

Nadzwyczajne tryby wzruszania decyzji ostatecznych

Nadzwyczajne tryby wzruszania decyzji ostatecznych

Nadzwyczajne tryby wzruszania decyzji ostatecznych

Procedura ma na celu wskazanie rodzajów nadzwyczajnych trybów wzruszania decyzji ostatecznych.

Nadzwyczajne tryby wzruszania decyzji ostatecznych organ podatkowy organ podatkowy wygaśnięcie decyzji (!) zaistnienie  przesłanki do  wszczęcia  nadzwyczajnego trybu  wzruszania decyzji  ostatecznej rodzaje trybów nadzwyczajnych wznowienie postępowania stwierdzenie nieważności decyzji uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej

Krok: (!) zaistnienie przesłanki do wszczęcia nadzwyczajnego trybu wzruszania decyzji ostatecznej

Decyzje ostateczne, czyli decyzje, od których nie służy odwołanie w postępowaniu podatkowym (zob. procedura Zasada trwałości decyzji ostatecznych), można uchylić lub zmienić, stwierdzić ich nieważność oraz wznowić postępowanie nimi zakończone tylko w ramach nadzwyczajnych środków zaskarżenia.

Uwaga! Ryzyko: Tylko wady kwalifikowane mogą być podstawą eliminowania z obrotu prawnego decyzji ostatecznej, co jest wyjątkiem od zasady trwałości decyzji i nie może być on rozszerzany na inne, niż wskazane w ustawie przypadki naruszenia prawa (zob. wyrok NSA z dnia 22 maja 2014 r., II FSK 1505/12).

Krok: rodzaje trybów nadzwyczajnych

Tryby nadzwyczajne wzruszania decyzji ostatecznych dzielą się na:

1) wznowienie postępowania podatkowego (art. 240–246 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm. - dalej o.p.).

2) stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznej (art. 247–252 o.p.);

3) uchylenie lub zmianę decyzji ostatecznej z innych przyczyn (art. 253-256 o.p.);

4) stwierdzenie wygaśnięcia decyzji organu I instancji (art. 258–259 o.p.).

Tryby wzruszania decyzji ostatecznych są niekonkurencyjne, ponieważ opierają się na odmiennych przesłankach, wobec czego mogą toczyć się równocześnie, jeżeli w jednej sprawie zachodzą przesłanki do wszczęcia kilku postępowań nadzwyczajnych lub gdy strona twierdzi, że takie przesłanki występują. Istotna jest natomiast kwestia kolejności rozpoznania tych spraw. W pierwszej kolejności powinno być zakończone postępowanie o stwierdzenie nieważności, następnie postępowanie wznowieniowe, a na końcu postępowanie o zmianę decyzji ostatecznej. Stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznej wyeliminuje ją bowiem z obrotu prawnego, w związku z czym bezprzedmiotowe staną się postępowania w innych trybach nadzwyczajnych (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 31 stycznia 2012 r., III SA/Po 832/11).