Piaskowska Olga Maria, Nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu

Nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu

Akt notarialny może być tytułem egzekucyjnym. Formę aktu notarialnego mają dokumenty sporządzone przez notariusza lub asesora notarialnego, spełniające wymagania określone w przepisach ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 z późn. zm.).

W myśl art. 777 § 1 pkt 4–6 k.p.c. tytułem egzekucyjnym jest akt notarialny zawierający oświadczenie dłużnika lub niebędącej dłużnikiem osoby o poddaniu się egzekucji na rzecz oznaczonego wierzyciela.

Akt notarialny, będący uzupełnieniem lub zmianą aktu zawierającego postanowienie o poddaniu się egzekucji, nie stanowi tytułu egzekucyjnego, jeżeli dłużnik w akcie takim nie poddał się egzekucji, i tym samym nadanie takiemu aktowi klauzuli wykonalności jest niedopuszczalne (por. wyrok SN z dnia 23 marca 1938 r., C III 764/36, PN 1938, nr 23–24, s. 35).

Oznaczenie dłużnika i wierzyciela w akcie notarialnym zawierającym oświadczenie o poddaniu się egzekucji powinno nastąpić w sposób niebudzący wątpliwości (por. F. Zedler, Poddanie się egzekucji aktem notarialnym, „Rejent” 1998, nr 7–8, s. 66).

Poddanie się egzekucji może dotyczyć także obowiązku wynikającego z jednostronnej czynności prawnej (por. K. Knoppek, Akt notarialny jako tytuł egzekucyjny, PiP 1991, z. 12, s. 70).

W doktrynie przeważa pogląd, że oświadczenie o poddaniu się egzekucji należy uznać za jednostronną czynność prawną dłużnika (por. np.: K. Knoppek, Akt notarialny..., s. 68; tak też F. Zedler, Poddanie się egzekucji..., s. 62).

Dłużnik może poddać się egzekucji jedynie z części swojego majątku, co powinno wynikać ze złożonego przez niego oświadczenia.

Terminy określone w art. 777 § 1 pkt 5–6 k.p.c., mają charakter materialnoprawny, a zatem po ich upływie akt notarialny traci walor tytułu egzekucyjnego, a zatem brak jest możliwości nadania mu klauzuli wykonalności. Samo uprawnienie do dochodzenia od dłużnika świadczenia objętego tytułem nie wygasa.

Akt notarialny powinien zawierać dokładne oznaczenie świadczenia i wskazanie źródła powstania długu. W doktrynie przeważa stanowisko, że dług musi istnieć w chwili składania oświadczenia, albowiem nie ma możliwości złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji względem długu przyszłego (takie stanowisko prezentują m.in.: E. Gniewek, Akt notarialny jako tytuł egzekucyjny (w:) Problematyka prawna reprywatyzacji notariatu polskiego, R. Sztyk (red.), Poznań-Kluczbork, 1996, s. 55 oraz G. Bieniek, Akt notarialny jako tytuł egzekucyjny, NPN 1999, nr 3, s. 38).

W przypadku, o którym mowa w art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c., w akcie notarialnym musi zostać określony termin zapłaty, natomiast w przypadku art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c. musi natomiast zostać określony termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności. Ponadto art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c. wymaga oznaczenia dodatkowych przesłanek skuteczności aktu notarialnego, które będą upoważniać wierzyciela do prowadzenia egzekucji na podstawie aktu o całość lub część roszczenia. Są to elementy konieczne wskazanych aktów notarialnych.

Z kolei akt notarialny, o którym mowa w art. 777 § 1 pkt 6 k.p.c., aby dłużnicy odpowiadali na jego podstawie, musi on posiadać następujące elementy:

1) określać wprost wysokość wierzytelności podlegającej zaspokojeniu albo oznaczać ją za pomocą klauzuli waloryzacyjnej,

2) określać zdarzenia, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia egzekucji o część lub całość roszczenia,

3) oraz wskazywać termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności.

Patrz schemat:

Złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniu sądu administracyjnego oraz innym tytułom egzekucyjnym

Patrz komentarze zamieszczone w schemacie:

Nadanie klauzuli wykonalności na wniosek wierzyciela