Hudzik Michał, Nadanie aktowi oskarżenia dalszego biegu

Nadanie aktowi oskarżenia dalszego biegu

Zob. szerzej Formalna kontrola aktu oskarżenia.

Jeżeli akt oskarżenia odpowiada warunkom formalnym, prezes sądu (przewodniczący wydziału, upoważniony sędzia - art. 93 § 2 k.p.k. lub referendarz sądowy – art. 338 § 1 k.p.k.) zarządza doręczenie odpisów aktu oskarżenia oskarżonemu (art. 338 § 1 k.p.k.), a jeżeli oskarżony ma ustanowionego obrońcę - także obrońcy (art. 140 k.p.k.).

Oskarżonego poucza się także o treści przepisów: art. 291 § 3, art. 338a, art. 338b, art. 341 § 1, art. 349 § 8 zd. III, art. 374, art. 376, art. 377 i art. 422 oraz o tym, że w zależności od wyniku procesu oskarżony może być obciążony kosztami wyznaczenia obrońcy z urzędu (art. 338 § 1a k.p.k.).

Doręczając oskarżonemu odpis aktu oskarżenia, prezes sądu (przewodniczący wydziału, upoważniony sędzia - art. 93 § 2 k.p.k. lub referendarz sądowy – art. 338 § 1 k.p.k.) wzywa oskarżonego do składania wniosków dowodowych. Wezwanie to jednak nie nakłada na oskarżonego obowiązku złożenia takich wniosków. Może on, w zależności od przyjętej w ramach prawa do obrony taktyki procesowej, złożyć je także w terminie późniejszym. Jedynym dalszym ograniczeniem oskarżonego w składaniu takich wniosków będzie natomiast art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k., przewidujący - jako podstawę oddalenia wniosku dowodowego - okoliczność, że wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania.

Nie wydaje się natomiast, aby do omawianego etapu postępowania odnosiło się ograniczenie, wynikające z wprowadzonego nowelą z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz.U.2019.1694) art. 170 § 1 pkt 6 k.p.k., skoro 7-dniowy termin wynika z przepisu art. 338 § 1 k.p.k., nie zaś z decyzji organu procesowego.

Warto też zaznaczyć, że na wniosek pokrzywdzonego należy poinformować go o zarzutach oskarżenia i ich kwalifikacji prawnej (art. 337 § 1 k.p.k.).

Nowym rozwiązaniem, wprowadzonym ustawą z 20 kwietnia 2021 r. (Dz.U.2021.1023), jest możliwość przesłania odpisu aktu oskarżenia drogą elektroniczną (art. 338 § 4 k.p.k.). W takim wypadku, o dacie doręczenia odpisu aktu oskarżenia oraz adresie poczty elektronicznej, na który odpis został wysłany, zawiadamia się adresata za pośrednictwem operatora pocztowego, o którym mowa w art. 131 § 1 pkt 1, a w uzasadnionych wypadkach można go zawiadomić telefonicznie (art. 338 § 5 k.p.k.).

Zgodnie z art. 338 § 6 k.p.k., jeżeli oskarżony nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim, przed wydaniem zarządzenia o doręczeniu aktu oskarżenia prezes sądu lub referendarz sądowy wzywa tłumacza w celu przełożenia aktu oskarżenia na język obcy. W literaturze podkreśla się, że „oskarżony włada w wystarczający sposób językiem polskim w rozumieniu art. 338 § 6 wówczas, gdy jest w stanie samodzielnie i ze zrozumieniem przeczytać akt oskarżenia sporządzony w języku polskim. Wiedzę na ten temat sąd może mieć od samego oskarżonego lub może ona wynikać z treści pism procesowych sporządzonych samodzielnie przez oskarżonego w języku polskim” (K. Eichstaedt, w: Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el 2023, teza 18 do art. 338).