Jabłoński Andrzej, Nabór na wyższe stanowiska w służbie cywilnej

Nabór na wyższe stanowiska w służbie cywilnej

Wyższe stanowiska w służbie cywilnej obsadzane są w drodze naboru bądź w drodze przeniesienia lub oddelegowania w ramach korpusu służby cywilnej. Zgodnie z art. 54 u.o.s.c. nabór jest otwarty i konkurencyjny. Procedura naboru powinna być jawna, transparentna, określać przejrzyste kryteria oceny kandydatów do pracy oraz gwarantować równy dostęp do zatrudnienia dla wszystkich kandydatów. Celem otwartego i konkurencyjnego naboru jest wyłonienie najlepszego kandydata do pracy, a tym samym zapewnienie profesjonalizmu kadr zatrudnionych na wyższych stanowiskach w służbie cywilnej.

Zgodnie z art. 60 Konstytucji RP obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Realizacji tej zasady służy sformalizowana procedura naboru. W myśl przepisu art. 6 u.o.s.c. każdy obywatel ma prawo do informacji o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej, a nabór do służby cywilnej jest otwarty i konkurencyjny. Podkreśla to także art. 54 ust. 1 u.o.s.c., zgodnie z którym obsadzenie wyższego stanowiska w służbie cywilnej następuje w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.

Zakres podmiotowy omawianej tu procedury wyznacza art. 52 u.o.s.c. Zgodnie z tym przepisem wyższymi stanowiskami w służbie cywilnej są stanowiska:

1) dyrektora generalnego urzędu;

2) kierującego departamentem lub komórką równorzędną w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnego organu administracji rządowej oraz kierującego wydziałem lub komórką równorzędną w urzędzie wojewódzkim, a także zastępcy tych osób;

3) wojewódzkiego lekarza weterynarii i jego zastępcy;

4) kierującego komórką organizacyjną w Biurze Nasiennictwa Leśnego, a także zastępcy tej osoby.

Przeprowadzenia naboru na wyżej wymienione stanowiska jest obowiązkowe, za wyjątkiem 2 sytuacji przewidzianych w art. 54 ust. 2-4 u.o.s.c. Zgodnie z tymi przepisami nabór nie będzie potrzebny wtedy, gdy stanowisko zostało obsadzone w drodze przeniesienia lub w drodze oddelegowania członka korpusu służby cywilnej.

Ważne!

Aktualnie obowiązująca ustawa o służbie cywilnej nie dopuszcza możliwości obsadzania wyższych stanowisk w służbie cywilnej w drodze powierzenia pełnienia obowiązków (art. 54 ust. 6 u.o.s.c.).

Nabór powinien być przeprowadzony na podstawie kryteriów merytorycznych w otwartym i sprawiedliwym postępowaniu o charakterze konkurencyjnym, bez jakiejkolwiek dyskryminacji (A. Dubowik, Nowe zasady naboru do służby cywilnej a zasada równego dostępu obywateli do służby publicznej, PiZS 2006, nr 2, s. 19.). W literaturze (W. Drobny, M. Mazuryk, P. Zuzankiewicz, Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, teza 4 do art. 54) podnosi się, że otwartość naboru oznacza powszechność, jawność i równość ubiegania się o zatrudnienie na wyższym stanowisku w służbie cywilnej oraz obowiązek upowszechniania informacji o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej i wyników naborów. Konkurencyjność naboru oznacza procedurę, w wyniku której na wyższym stanowisku w służbie cywilnej zostanie zatrudniona osoba, która spośród wszystkich kandydatów daje najlepsze gwarancje wykonywania zadań w sposób umożliwiający realizację celów wyznaczonych zarówno dla tego stanowiska, jak i danego urzędu.

Ważne!

Nabór przeprowadza się niezwłocznie po zaistnieniu okoliczności uzasadniających obsadzenie stanowiska (art. 54 ust. 1 u.o.s.c.).

Pojęcie „niezwłocznie” może pozostawiać pewną swobodę interpretacyjną, dlatego też w literaturze postuluje się, by ustawodawca określił maksymalny termin do rozpoczęcia naboru (K. Rączka, Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, s. 54). Przyjąć należy, że nabór powinien rozpocząć się bez zbędnej zwłoki, a więc w możliwie najszybszym terminie, wynikającym z okoliczności uzasadniających obsadzenie stanowiska, uwzględniającym zarówno potrzeby kadrowe urzędu, jak i dobro oraz interes służby cywilnej (W. Drobny, M. Mazuryk, P. Zuzankiewicz, Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, teza 2 do art. 54.).

Zasady naboru na wyższe stanowisko w służbie cywilnej zostały przez ustawodawcę określone dość ogólnie, co stwarza ryzyko daleko idącej dowolności w trakcie przeprowadzania naboru (K. Rączka, W. Drobny, M. Mazuryk, P. Zuzankiewicz, Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, teza 2 do art. 52, s. 228). Brak szczegółowej regulacji prawnej stwarza trudności w stworzeniu jednolitej procedury postępowania. W celu wypełnienia tej luki opracowane zostały tzw. Rekomendacje Szefa Służby Cywilnej dotyczące przeprowadzania naboru na wyższe stanowiska w służbie cywilnej (http://dsc.kprm.gov.pl/sites/default/files/rekomendacje_ssc_23_06_091.pdf), które nie mają jednak charakteru wiążących przepisów prawa.

Nabór na wyższe stanowisko w służbie cywilnej przeprowadza zespół liczący:

1) co najmniej 5 członków korpusu służby cywilnej, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów - w przypadku naboru na stanowisko dyrektora generalnego urzędu i wojewódzkiego lekarza weterynarii;

2) co najmniej 3 członków korpusu służby cywilnej, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów - w przypadku naboru na pozostałe wyższe stanowiska w służbie cywilnej.

Zespół powołuje:

1) Szef Służby Cywilnej - w przypadku naboru na stanowisko dyrektora generalnego urzędu;

2) dyrektor generalny urzędu - w przypadku naboru na stanowiska: kierującego departamentem lub komórką równorzędną w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnego organu administracji rządowej oraz kierującego wydziałem lub komórką równorzędną w urzędzie wojewódzkim, a także zastępcy tych osób;

3) Główny Lekarz Weterynarii - w przypadku naboru na stanowiska wojewódzkiego lekarza weterynarii i jego zastępcy;

4) dyrektor Biura Nasiennictwa Leśnego - w przypadku naboru na stanowisko kierującego komórką organizacyjną w Biurze Nasiennictwa Leśnego, a także zastępcy tej osoby.