Jabłoński Andrzej, Nabór do korpusu służby cywilnej

Nabór do korpusu służby cywilnej

Rekrutacja kandydatów do pracy w służbie cywilnej następuje w drodze sformalizowanej, drobiazgowo uregulowanej przepisami prawa procedury naboru. Zgodnie z art. 6 u.o.s.c. nabór kandydatów na wolne stanowiska w służbie cywilnej jest otwarty i konkurencyjny. Przeprowadzenie otwartego i konkurencyjnego naboru służy wyłonieniu najlepszego kandydata do pracy, spełniającego wymagania zarówno co do kwalifikacji osobistych, jak i merytorycznych. Procedura naboru powinna być jawna, transparentna, określać przejrzyste kryteria oceny kandydatów do pracy oraz gwarantować równy dostęp do zatrudnienia dla wszystkich kandydatów.

Zgodnie z art. 60 Konstytucji RP obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Realizacji tej zasady służy sformalizowana procedura naboru. W myśl przepisu art. 6 u.o.s.c. każdy obywatel ma prawo do informacji o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej, a nabór do służby cywilnej jest otwarty i konkurencyjny.

Nabór przeprowadzany jest na wolne stanowisko w korpusie służby cywilnej (art. 28 ust. 1 u.o.s.c.). Określenie, czy w strukturze urzędu występuje wolne stanowisko, należy do dyrektora generalnego urzędu. Ustawa o służbie cywilnej nie zawiera definicji legalnej pojęcia „wolne stanowisko”. W literaturze przyjmuje się, że „wolne stanowisko pracy” występuje wówczas, gdy istnieje zakres obowiązków służbowych, nieprzypisany żadnemu pracownikowi pozostającemu w stosunku pracy w danym urzędzie (por. Funkcjonowanie trybu naboru na stanowiska w administracji samorządowej - podsumowanie pierwszych doświadczeń [w:] M. Stec (red.), Stosunki pracy pracowników samorządowych, Warszawa 2008, s. 32). Jeżeli zmiany organizacyjne polegają jedynie na reorganizacji zakresu obowiązków przypisanych do określonych stanowisk, zmianie nazw stanowisk, bez potrzeby zatrudnienia nowego pracownika, wolne stanowisko nie występuje.

Przeprowadzenie naboru na wolne stanowisko w służbie cywilnej jest obowiązkowe, a dostęp do służby jest otwarty tylko dla tych, którzy pozytywnie zostali w tej procedurze zweryfikowani. Nabór nie będzie potrzebny wtedy, gdy stanowisko zostało obsadzone w drodze rekrutacji wewnętrznej. Naboru nie trzeba również przeprowadzać wtedy, gdy w ciągu 3 miesięcy od dnia nawiązania stosunku pracy z osobą wyłonioną w drodze naboru istnieje konieczność ponownego obsadzenia tego samego stanowiska pracy. W takim przypadku dyrektor generalny urzędu może zatrudnić na tym samym stanowisku inną osobę spośród kandydatów, które zostały wyłonione w poprzednim naborze.

Obowiązek przeprowadzenia naboru powstaje zatem w sytuacji:

1) wakatu na istniejącym stanowisku pracy,

2) utworzenia nowego stanowiska pracy,

3) konieczności zatrudnienia pracownika na zastępstwo nieobecnego członka korpusu służby cywilnej.

Zgodnie z art. 26 ust. 2 u.o.s.c. nabór dotyczy także absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. W przypadku kandydatów do korpusu służby cywilnej na stanowiska związane z obronnością kraju nabór odbywa się z uwzględnieniem pierwszeństwa w zatrudnieniu przysługującego osobom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej, o których mowa w art. 119 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892, Nr 206, poz. 1288 i Nr 208, poz. 1308).

W myśl art. 26 ust. 1 zorganizowanie naboru kandydatów do korpusu służby cywilnej należy do dyrektora generalnego urzędu. Jest to zarówno kompetencja, jak i obowiązek dyrektora generalnego urzędu (K. Rączka, Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, Warszawa 2010, s. 185).

Nabór powinien być przeprowadzony na podstawie kryteriów merytorycznych w otwartym i sprawiedliwym postępowaniu o charakterze konkurencyjnym, bez jakiejkolwiek dyskryminacji (A. Dubowik, Nowe zasady naboru do służby cywilnej a zasada równego dostępu obywateli do służby publicznej, PiZS 2006, nr 2, s. 19.).

W celu ukształtowania procesu naboru w sposób gwarantujący zachowanie otwartości i konkurencyjności oraz prowadzący do zatrudnienia osób posiadających kwalifikacje umożliwiające najlepszą realizację powierzonych zadań, a także w celu sprawnego organizowania procesu wprowadzania osób do pracy w urzędzie Szefa Służby Cywilnej wydał dnia 30 maja 2012 r. zarządzenie Nr 3 w sprawie standardów zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej (https://dsc.kprm.gov.pl/sites/default/files/zarzadzenie_szefa_sluzby_cywilnej_w_sprawie_standardow_zarzadzania_zasobami_ludzkimi_w_sluzbie_cywilnej.pdf).

Jeżeli stanowisko pracy w służbie cywilnej zwolniło się, do dyrektora generalnego urzędu należy decyzja, czy stanowisko to zostanie ponownie obsadzone, czy też zostanie zlikwidowane. Jeżeli wolne stanowisko ma zostać obsadzone, dyrektor generalny podejmuje decyzję o rozpoczęciu procesu naboru. Nabór powinien zostać przeprowadzony niezwłocznie po zaistnieniu okoliczności uzasadniających jego przeprowadzenie.