Daszczuk Paweł, Łączenie przez przejęcie spółki akcyjnej przez spółkę z o.o.

Łączenie przez przejęcie spółki akcyjnej przez spółkę z o.o.

Łączenie się spółek kapitałowych może być połączeniem jednorodnym (gdy łączą się ze sobą tylko spółki z o.o., proste spółki akcyjne albo akcyjne) bądź połączeniem niejednorodnym (gdy łączą się ze sobą spółka z o.o. z prostą spółką akcyjną albo ze spółką akcyjną).W procedurze łączenia nie może jednak uczestniczyć spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku oraz spółka w upadłości. Nie ma jednak przeszkód, aby w połączeniu uczestniczyła spółka, która jest w likwidacji, ale nie rozpoczęła jeszcze podziału majątku (A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 491 k.s.h., LEX/el.). W tej sytuacji czynności związane z połączeniem dokonywać będzie nie zarząd, ale likwidator. Spółka akcyjna może natomiast uczestniczyć w połączeniu, nawet jeżeli cały kapitał zakładowy tej spółki nie został wniesiony, co wynika pośrednio z art. 431 k.s.h. (por. A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 491 k.s.h., LEX/el.).

Połączenie spółki akcyjnej ze spółką z o.o. może być dokonane:

1) przez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą za udziały albo akcje, które spółka przejmująca przyznaje wspólnikom bądź akcjonariuszom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie) - inkorporacja;

2) przez zawiązanie nowej spółki z o.o., prostej spółki akcyjnej albo akcyjnej, na którą przechodzi majątek łączącej się spółki akcyjnej i spółki z o.o. za udziały lub akcje nowo zawiązanej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki) - fuzja.

Procedura dotyczy łączenia się spółki akcyjnej ze spółką z o.o. przez przejęcie spółki akcyjnej przez spółkę z o.o., w wyniku czego na spółkę z o.o. przechodzi cały majątek spółki akcyjnej. Jednocześnie akcjonariusze przejmowanej spółki akcyjnej otrzymują udziały przejmującej spółki z o.o. stając się jej wspólnikami (łączenie się przez przejęcie, inkorporacja). W wyniku połączenia dotychczas istniejąca spółka akcyjna zostaje wykreślona z rejestru.

W procesie łączenia się spółek wyróżnia się trzy zasadnicze fazy: fazę czynności przygotowawczych, fazę czynności właścicielskich oraz fazę rejestracji i ogłoszenia o dokonaniu połączenia (A. Witosz, Łączenie, podział i przekształcenia spółek handlowych, Warszawa 2013, s. 93–94). Pierwszą fazą jest faza czynności przygotowawczych, do której możemy zaliczyć: sporządzenie planu połączenia wraz z wymaganymi załącznikami (art. 498–499 k.s.h.), zgłoszenie planu do rejestru i ogłoszenie planu połączenia (art. 500 k.s.h.), przygotowanie sprawozdania uzasadniającego połączenie (art. 501 k.s.h.), poddanie planu weryfikacji biegłych (art. 502–503 k.s.h.), przedstawienie dokumentów połączeniowych i zawiadomienie akcjonariuszy (art. 504–505 k.s.h.) - A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 498 k.s.h., LEX/el.

Etap czynności przygotowawczych rozpoczyna się od pisemnego uzgodnienia planu połączenia między łączącymi się spółkami. Plan połączenia to wynik ustaleń między zarządami spółki przejmującej i spółki przejmowanej, a często także ustaleń dokonywanych przez zarządy z akcjonariuszami i wspólnikami łączących się spółek. Zarządy łączących się spółek mogą uzgodnić treść planu połączenia bez udziału akcjonariuszy i wspólników, co jednak powoduje, że cała koncepcja połączenia może się okazać nie do zaakceptowania przez akcjonariuszy i wspólników na etapie podejmowania uchwał o połączeniu (por. A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 498 k.s.h., LEX/el.).

Plan połączenia należy rozumieć jako rodzaj porozumienia między uczestnikami, które stwierdza możliwość złożenia w przyszłości oświadczenia woli wywołującego określone w treści planu skutki prawne (tak A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 498 k.s.h., LEX/el.) Plan połączenia nie jest czynnością prawną, ale czynnością faktyczną w zakresie prowadzenia spraw spółki (tak A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 498 k.s.h., LEX/el.).

Plan połączenia wymaga pisemnego uzgodnienia jednak przepisy kodeksu spółek handlowych nie określają skutków niedochowania formy pisemnej. Z uwagi na obowiązek zgłoszenia planu połączenia do sądu rejestrowego należy przyjąć, że niezachowanie formy pisemnej planu spowoduje, że połączenie nie będzie mogło odnieść skutku.