Chajec Stanisław, Kontrola działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego

Kontrola działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego

Kontrolę działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego wykonują Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego oraz wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego, który wykonuje tę kontrolę w stosunku do starosty i powiatowego inspektora nadzoru budowlanego.

Kontrola działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego przeprowadzana jest na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej (zob. ustawa z dnia 5 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej; Dz. U. z 2020 poz. 224). Odpowiada ona zakresowi zadań realizowanych przez poszczególne organy na podstawie ustawy - Prawo budowlane.

Przeprowadzenie kontroli ma na celu ocenę działalności jednostki kontrolowanej dokonaną na podstawie ustalonego stanu faktycznego przy zastosowaniu przyjętych kryteriów kontroli. Ustawa o kontroli w administracji rządowej wskazuje, że w razie, gdy przepisy szczególne nie stanowią inaczej, kontrolę przeprowadza się pod względem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, celem kontroli jest również ustalenie ich zakresu, przyczyn i skutków oraz osób za nie odpowiedzialnych, a także sformułowanie zaleceń zmierzających do usunięcia nieprawidłowości.

Kontrolę przeprowadza pracownik jednostki kontrolującej na podstawie pisemnego imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Kontrola może być realizowana w trybie zwykłym lub uproszczonym.

Z przeprowadzanej kontroli, po uprzednim umożliwieniu wypowiedzenia się organowi kontrolowanemu, co do ewentualnych nieprawidłowości, sporządzane jest wystąpienie pokontrolne (w przypadku kontroli w trybie uproszczonym sporządzane jest sprawozdanie z kontroli).

W razie sformułowania w wystąpieniu pokontrolnym zaleceń co do stwierdzonych nieprawidłowości lub innych wniosków, organ kontrolowany informuje zwrotnie o sposobie ich wykonania, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.

Kontrola może zostać przeprowadzona w trybie zwykłym lub w trybie uproszczonym. Pierwsza ma charakter planowy i wynika z potrzeby okresowej oceny działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego. Przeprowadzana jest na podstawie opracowanego programu kontroli. Druga zaś ma charakter doraźny i może być zarządzona w szczególności w razie potrzeby:

- sporządzenia informacji dla kierownika jednostki kontrolującej,

- sprawdzenia informacji zawartych w skargach i wnioskach,

- dokonania analizy dokumentów otrzymanych z jednostek kontrolowanych. Przy kontroli dokonywanej w trybie uproszczonym, co do zasady, nie jest wymagane sporządzenie programu kontroli.

Przeprowadzenie kontroli wymaga uprzedniego zawiadomienia organu kontrolowanego. W zawiadomieniu podaje się także przewidywany czas trwania czynności kontrolnych.

Kontrola w trybie uproszczonym może być prowadzona także wtedy, gdy nie było możliwości wcześniejszego powiadomienia organu kontrolowanego o terminie przeprowadzenia kontroli.