Balicka Patrycja, Kiedy występuje zaliczka dla celów VAT

Kiedy występuje zaliczka dla celów VAT

Procedura przedstawia zagadnienie otrzymania płatności przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru i momentu powstania obowiązku podatkowego z tym związanego.

Otrzymanie części należności (przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty, wkładu budowlanego lub mieszkaniowego przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu) przed wykonaniem usługi czy też wydaniem towaru.

Zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm.), jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Obowiązek podatkowy powstaje w przypadku płatności na poczet przyszłych dostaw wtedy, gdy wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszła dostawa lub przyszłe świadczenie usług, są już znane, a zatem w szczególności w momencie dokonania takiej zapłaty towary i usługi powinny być szczegółowo określone.

W przypadku „ryczałtowych” płatności na poczet przyszłych dostaw czy świadczeń, które w momencie dokonywania płatności nie są jeszcze skonkretyzowane, obowiązek podatkowy nie powstaje.

Stanowisko takie zostało potwierdzone w wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-419/02, BUPA Hospitals Ltd i Goldsborough Developments Ltd. Trybunał wskazał również, że opodatkowaniu VAT podlegają dostawy towarów i świadczenie usług, a nie płatności dokonane z ich tytułu. Tym samym opodatkowaniu VAT nie powinny podlegać zapłaty za dostawy towarów i świadczenie usług, które nie zostały dotychczas określone w sposób wyraźny.

Przykładem sytuacji, która nie wywołuje obowiązku podatkowego, jest na przykład sprzedaż bonu uprawniającego do skorzystania z pewnych świadczeń. W momencie sprzedaży bonu przyszłe świadczenia nie są bowiem jeszcze skonkretyzowane. Jeśli nie można określić w momencie sprzedaży bonu, z jakich świadczeń skorzysta nabywca, płatność otrzymana z tytułu bonu jest neutralna z punktu widzenia VAT. Natomiast obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych z chwilą wykonania usługi czy dokonania dostawy (chyba że zastosowanie znajdą inne przepisy szczególne dotyczące powstania obowiązku podatkowego odnoszące się do specyficznych rodzajów świadczeń czy dostaw).